- Ένας σκιοφοβικός που παλεύει συνεχώς με τη σκιά του...
- Ένας αλκοολικός που πιστεύει ακράδαντα ότι είναι δαιμονισμένος.
- Ο άνθρωπος που αντέγραψε τον εαυτό του.
- Κάποιοι, που νομίζουν πως ανακάλυψαν τον Μαϊτρέγια στο πρόσωπο ενός συγγραφέα που τους εκμεταλλεύεται.
- Ένας οπαδός του Νίτσε που επιτίθεται στους θρησκευόμενους.
- Ένας φαντασιόπληκτος Δαρβινιστής, συλλογίζεται τη γυναικεία απιστία...
- Ο μισογύνης καθηγητής που φοβάται την ανακάλυψη μιας απάτης του.
- Ο Ρασταφάρι που πίστευε ότι όλα ανήκουν σ' όλους και σε κανένα.
- Ένας δια τον Χριστόν σαλός που δεν είχε όμως τα κότσια.
- Ο Αγιογράφος που αποδείχτηκε χρυσόφιλος μάλλον παρά Χριστόφιλος.
- Ο Βυζαντινολόγος που δεν τολμά να 'ρθει σε ρήξη με το κατεστημένο.
- Ο πλαστογράφος ερευνητής αρχαίων χειρογράφων.
- Ένας άνθρωπος που μήνυσε το Θεό...
10+8 παράξενες, απρόβλεπτες ιστορίες, με ξαφνικές ανατροπές, που θα σας ταξιδέψουν στο μυστήριο και στο άγνωστο, με γνωστούς και άγνωστους τρόπους, θα σας συναρπάσουν, θα σας καθηλώσουν.
Γιατί, Ο Άνθρωπος της Σκιάς είναι αυτός που δεν υποψιάζεστε... Είναι ο καθένας μας, είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Ο απόμακρος άνθρωπος που δεν τον συναντήσατε ποτέ. Μπορεί να είστε κι εσείς και να το αγνοείτε...
Ο Άνθρωπος της Σκιάς δεν είναι ένας. Είναι πολλοί μέσα σ’ έναν...
«10+8 παράξενες, απρόβλεπτες ιστορίες, με ξαφνικές ανατροπές, που θα σας ταξιδέψουν στο μυστήριο και στο άγνωστο, με γνωστούς και άγνωστους τρόπους, θα σας συναρπάσουν, θα σας καθηλώσουν», διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. Και όντως, το βιβλίο το απαρτίζουν 18 διηγήματα σε ιστορίες όπως μου αρέσει να τα αποκαλώ προσωπικά.
18 ιστορίες, στο γρόσι των διοράσεων του συγγραφέα και των αναγνωστών με το κοντόκανο ανεμόπτερο του εαυτού μας να ταυτίζεται στα γλυφά αντανακλαστικά των ηρώων και των ερωτημάτων της κάθε ιστορίας.
Είναι αλήθεια, πως διαβάζοντας την πρώτη ιστορία με τίτλο «Ο Άνθρωπος της Σκιάς», μου ήρθαν στο μυαλό οι ιστορίες τόσων φαινομενικά αινιγμάτων που παίρνουμε ως δεδομένα δίχως να κοντοσταθούμε να σκύψουμε λίγο να αναρωτηθούμε σχετικά με το γεγονός που ορίζει η ύπαρξή τους.
Η αλήθεια τώρα είναι πως υπάρχουν αρκετά στοιχεία από το έργο του Roberto Casati στο πρώτο τουλάχιστον αφήγημα, όταν εκείνος αντίστοιχα αποφασίζει να αφηγηθεί «την «ιστορία της σκιάς». Αλλά δεν γνωρίζω πόσο απλώνεται η γνώση του συγγραφέα σε αυτό το ανάγνωσμα ή είναι η ιδιοτροπία των ερωτημάτων που τον ωθούν να καβουρδίσει τις σκέψεις του σε παρόμοιες επάρκειες εκδοχών.
Ο συγγραφέας συνειδητά καταβάλλει τον πρόσθιο στοχασμό του για την έφοδο των οραμάτων του στα διηγήματα αυτά, στριφογυρίζοντας εικονοκλαστικά τον εαυτό του στους ήρωες των ιστοριών του, συμβαδίζοντας το πόσιμο όριο της αφήγησης.
«...μετρά και ζυγιάζει τις σκιές των πραγμάτων, των αντικειμένων, των προσώπων, του εαυτού του... Να σκιαγραφεί τα πάντα!» (σελ. 11, «Ο Άνθρωπος της Σκιάς»).
Καταχωρίσεις ορισμών, πλάγιες στο εύφλεκτο πανό των 18 διαφορετικών ηρώων των διηγημάτων που δεν είναι παρά ο ίδιος ο εαυτός μας σε δίφθογγες χειραψίες ετερότητας. Όλοι οι ήρωές του είναι χορτασμένοι στη μολυβιά του παρόντος μας, είμαστε εμείς που στο τρίτο διήγημα λαμπαδιάζουμε στον υπερσυντέλικο χρόνο του Φιλήμωνα Μπεθάνη και κάνουμε, «...τη συνηθισμένη βόλτα στο Μοναστηράκι. Περπάτησε γύρω στις δυο ώρες. Πότε με βήμα ανέμελο, πότε με πιο γρήγορο... Του άρεσε να βλέπει τα σιντριβάνια με το νερό. Να εκτινάσσεται το νερό με δύναμη σαν τη ζωή. Και να σταματά ξαφνικά κι απότομα, σαν το θάνατο που τερματίζει αναίτια τη ζωή. Αυτή η εναλλαγή ζωής θανάτου, θανάτου ζωής, της μετά την ζωή ζωής, ήταν το θέμα που τον βασάνιζε σε όλη τη ζωή του» (σελ. 23, «Η Ενδοσκόπηση»).
Με λόγο απλό και μεστό και κόμπους ευφράδειας στο μυστρί των υποστάσεων σοβατίζει τις σελίδες των εξιστορήσεών του ο συγγραφέας.
Πρέπει να ομολογήσουμε ασφαλώς το στρωτό και κτενισμένο λόγο του συγγραφέα που με πουδραρίσματα τίμιου και το γυάλινο δάγκωμα της εναντίωσης σε ό,τι θεωρείται αυτονόητο, μας δίνει το γυρισμένο σεντόνι των ματιών του σημειωμένο σε όλα τα ξεμοναχιασμένα ενδύματα των πιθανοτήτων που μαντρώνουν τη ζωή με ντομπροσύνη ευπροσύγορη, στερεωμένη στο ενδιαφέρον της πένας του και των ιδεών του, σε στιγμιότυπα εικαστικά ανθρώπινων καταστάσεων. Μιλά κάποτε για όλα τα πιθανά σχοινιά συνειρμών, που κάπου βαθιά μας οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, καταθέσαμε στη μνήμη, για να πιαστούμε από το ρεύμα των υπάρξεων μας με ευκολία καταθέτοντας την ευθύνη όλων αυτών των στοχασμών στην πετονιά των αναβολών μας. Και έτσι, όπως εκείνος ο αγιογράφος στο ομώνυμο διήγημα του, εικονογραφεί με τις δεμένες 18 ιστορίες του τον καθένα, τον ένα, τον πολλαπλό και τον λιτό ύπαρξης άνθρωπο συνάμα: «Ήταν διάσημος Αγιογράφος. Περιζήτητος στα τέσσερα άκρα της Ελλάδας. Τα έργα του κοσμούσαν πολλές εκκλησίες, ναούς, μονές και σχολές. Είχε μαθητεύσει κοντά σε επιφανείς αγιογράφους...» (σελ. 97, «Ο Αγιογράφος»).
Με πόσα γρανάζια κατοικείται η απορία; Με ποιά όραση αποικιοκρατείται η ύπαρξη; Ποιο είναι το μούχρωμα των νοημάτων; Πώς εφευρίσκεται το σκιώδες; Αυτά είναι τα δικά μου ερωτήματα που προέκυψαν σκεπτόμενη τους προβληματισμούς που προσπαθεί να θέσει και θέτει δηλαδή με επιτυχία ο Δημήτρης Τσινικόπουλος στο βιβλίο του αυτό.
Ένα βιβλίο, απόρροια σκέψης και προβληματισμού και οι ιστορίες του περιλαμβάνουν μια κλειδωνιά που είναι πάντα η εκδοχή του δικού μας εαυτού.
Σε αυτό το βιβλίο, ο συγγραφέας, όπως κάπου λέει ο ίδιος για έναν ήρωά του: «Έβαλε τη φαντασία του να δουλέψει στο φουλ...» (σελ. 103, «Ο συγγραφέας που στέρεψε»).
Και ο ίδιος ο συγγραφέας, εργάστηκε με μόχθο νεύματος, επιμέλεια και συνέπεια γραφής για αυτό το βιβλίο. Λες και, «προσπαθούσε να ολοκληρώσει το μυστηριώδες παζλ, βέβαιος ότι κρύβεται μέσα στο κείμενο ένα φοβερό, θανάσιμο μυστικό...» (σελ. 131. «Το θανάσιμο μυστικό»).
Βάλη Τσιρώνη
Ιατρός-λογοτέχνης.
Μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Κριτικών Λογοτεχνίας (υπό την αιγίδα της Unesco).
Συνεργάτης λογοτεχνικού περιοδικού «Αιολικά Γράμματα».
Τρίτη, 19 Ιουλίου 2016.
Πηγή
***
Ο Θεσσαλονικιός δικηγόρος, δοκιμιογράφος και λογοτέχνης Δημήτρης Τσινικόπουλος, στην πρώτη συλλογή διηγημάτων του «O Άνθρωπος της Σκιάς» επιλέγει το απρόβλεπτο, ως στοιχείο των ιστοριών του. Δοκιμασμένος λογοτέχνης, ο Δ. Τσινικόπουλος επικοινωνεί άνετα με τον αναγνώστη του, σε ένα παιχνίδι απλής και ρέουσας γλώσσας, που η γόνιμη φαντασία του συγγραφέα το οδηγεί σε ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα. Στην παρούσα συλλογή διηγημάτων του, ο Δ. Τσινικόπουλος ταξιδεύει τους αναγνώστες του, μέσα από ποικίλες διαδρομές και τρόπους, στο μυστήριο και το άγνωστο. Οι ιστορίες του κυριολεκτικά καθηλώνουν. Οι ανατροπές, το απρόβλεπτο και το παράξενο, των 18 ιστοριών του Δ. Τσινικόπουλου διεγείρουν τον αναγνώστη προσκαλώντας τον σε μία εξόχως ενδιαφέρουσα διανοητική άσκηση, όπου «Ο Άνθρωπος της Σκιάς» μπορεί να ταυτιστεί κάλλιστα με όποιον κρατάει στα χέρια το βιβλίο με αυτά τα εξαιρετικά διηγήματα
Δ. Ι. Καρασάββας (Απρόβλεπτες ιστορίες,Ημερησία)
***
The first few stories were AMAZING, and with the exception of a few more that I enjoyed later on, the whole collection kept a constant pace. They were all really philosophical and most had to do with the inner self in some way, which thought was cool. Most of the stories also had very clear moral lessons, so they 're great stories to read aloud (maybe not to small children, but I 'm sure older kids would enjoy them). I wish that the "Shadow Man" would have had a bigger part of the story, but oh well, I guess every character was in some way a "Shadow Man". Overall, a fairly enjoyable collection.
Athena Kontogeorgou
***
Από τις Εκδόσεις Φυλάτος κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Δημήτρη Τσινικόπουλου με τίτλο «Ο Άνθρωπος της Σκιάς». Πρόκειται για δεκαοχτώ ιστορίες για παράξενους ανθρώπους όπου κυριαρχεί το φανταστικό. Δεκαοχτώ διηγήματα γραμμένα σε τρίτο πρόσωπο για να μην ταυτίζεται ο συγγραφέας με τους πρωταγωνιστές τους, αλλά ούτε και ο αναγνώστης κατ’ ανάγκην. Διότι πρόκειται για μονόχνωτους, ιδιότροπους ανθρώπους της πόλης, οι οποίοι παρά τη σοβαροφάνειά τους και το εξωτερικό «κυριλέ» προφίλ τους, είναι άνθρωποι που δεν μπορούν να ξεπεράσουν τον εσωτερικό εαυτό τους, που τους σκιάζει. Δεν μπορούν να ξεφύγουν από τα πάθη τους, τις αδυναμίες, τα ελαττώματά τους. Ο εσωτερικός, κατώτερος εαυτός τους, η σκιά τους, τους ακολουθεί παντού, είτε είναι συγγραφείς, είτε καλλιτέχνες, είτε στοχαστές, είτε διανοούμενοι. Ο αναγνώστης θα διαβάσει για τον περίεργο σκιοφοβικό που παλεύει με τη σκιά του, για τον ρασταφάρι που οικειώνεται το σλόγκαν «όλα είναι για όλους, αφού, του Κυρίου είναι η γη και το πλήρωμά της» και επιδίδεται σε μικροκλοπές, για τον αδίστακτο παπυρολόγο που, προκειμένου ν’ αποκτήσει φήμη και δόξα, δε διστάζει να μεταφράσει αρχαία κείμενα παραλλαγμένα, για τον αγιογράφο που αποδεικνύεται χρυσόφιλος μάλλον, παρά Χριστόφιλος. Για τον συγγραφέα που αντι-γράφει τον εαυτό του χωρίς να το αντιληφθεί, τον αλκοολικό της ανάγνωσης που δε μπορεί να ζήσει παρά μ’ ένα βιβλίο υπό μάλης, τον διάσημο συγγραφέα που στέρεψε και δε μπορεί να γράψει κατά παραγγελίαν για να σώσει ένα γάμο που τον κλόνισε ο ίδιος με τα γραπτά του. Ακόμα ο αναγνώστης θα διαβάσει, για τον εσωτεριστή που ψάχνει εναγωνίως την αυτογνωσία, για τον άνθρωπο που ενώ πάσχει από αλκοολική ψύχωση, ο ίδιος πιστεύει ότι είναι δαιμονισμένος, για τον Δαρβινιστή που βλέπει τους Μπονόμπο και συλλογίζεται τη γυναικεία απιστία, τον παλαιοντολόγο που αναμειγνύει γνήσια και πλαστά κόκκαλα και τα πουλά χάριν αισχρού κέρδους και φήμης, τον συγγραφέα που εκμεταλλεύεται κάποιους αφελείς που νομίζουν ότι στο πρόσωπό του ανακάλυψαν τον Μαϊτρέγια, και τον άνθρωπο που πιστεύει ότι παρόλο που σκότωσε τη γυναίκα του, κακώς βρίσκεται στη φυλακή και γι’ αυτό τολμά να μηνύσει τον Θεό ως υπαίτιο των δικών του δεινών κι άλλων αθώων φυλακισμένων, αφού αυτός σαν Παντοδύναμος ανέχεται τους βαρόνους του εγκλήματος...
Ο «Άνθρωπος της Σκιάς» του Δημήτρη Τσινικόπουλου περιέχει 10 + 8 ιστορίες, που ταξιδεύουν, αλλά ταυτόχρονα, καθηλώνουν τον αναγνώστη. Διαβάζονται μία μία χωριστά αλλά και απνευστί. Διότι, ο άνθρωπος της Σκιάς, μπορεί να είναι ένας ή μπορεί να είναι πολλοί μέσα σ’ έναν. Μπορεί να είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Μπορεί να είναι ο οιοσδήποτε, ακόμη να είσθε κι εσείς και να το αγνοείτε… Ο άνθρωπος της Σκιάς ίσως είναι ο άνθρωπος της μετα-αλήθειας, ο πραγματικός άνθρωπος που κρύβουμε μέσα μας, και δεν τολμούμε να ομολογήσουμε, ούτε να εξωτερικεύσουμε. Είναι ο άνθρωπος απ’ τον οποίο προφανώς δεν μπορούμε ν’ απαλλαγούμε.
Strange, 3ος-4ος, 2017.
***
«Ο Άνθρωπος της σκιάς», 18 διηγήσεις για τον άνθρωπο, αντιμετωπίζει δύο ζωές: την φαινομενική και την σκιώδη, αυτήν που ζει προσωπικά κι αυτήν που αντιλαμβάνονται οι άλλοι.
Φυσικά, κεντρικός ήρωας της διήγησης είναι ο δημιουργός – συγγραφέας που παραμένει ένα αίνιγμα, που δημιουργεί ένα έργο πολυσήμαντο, ένα έργο που παρά-νοείται ή που δεν κατά-νοείται, άρα που πάντα προσκρούει σε μια διφορούμενη έκφραση και κρίση, σε μια συνειδητή ή ασυνείδητη αντίθεση, σε μια ασύμβατη ή ονειρεμένη πραγματικότητα. Ο συγγραφέας επιδιώκει να κατανοήσει την προσωπική λογοτεχνική δημιουργία ή να της δώσει κι άλλη μία μορφή, πέρα απ’ αυτήν που ο κάθε αναγνώστης, ιδανικός ή μη, μπορεί να συλλάβει.
Γιώργος Φρέρης
Καθηγητής συγκριτικής φιλολογίας Α.Π.Θ.
***
Διάβασα το βιβλίο σας που το βρήκα πολύ ενδιαφέρον. Πλούσια γλώσσα, δουλεμένος λόγος, χαρακτηριστικές περιγραφές, ανατροπές εννοιών και καταστάσεων. Δείχνει άνθρωπο ιδιαίτερα διαβασμένο που προβληματίζεται για πολλά, σαν τους ήρωές σας τον Φιλήμονα Μπεθάνη ή τον συγγραφέα Αναγνώστου. Η επιθυμητή αληθοφάνεια που διακρίνει τη γραφή σας οδηγεί τον αναγνώστη στο να αναζητήσει πληροφορίες για το «Σύνδρομο της Ιερουσαλήμ» ή για την «Λευκή αδελφότητα» και όχι μόνον. Πολύ καλά «Η ενδοσκόπηση», «Ο αλκοολικός της ανάγνωσης και «Ο άνθρωπος αυτό-αντίγραφο». Πρωτότυπο και ενδιαφέρον το τελευταίο «Μια μήνυση που αρχειοθετήθηκε». Η επιλογή δεν σημαίνει ότι τα άλλα δεν είναι καλά, απλώς αυτά μου άρεσαν περισσότερο.
Μαρία Στασινοπούλου
Κριτικός Λογοτεχνίας
***
Τα διηγήματα είναι πρωτότυπα, γραμμένα με αιρετική, θα έλεγα, οπτική, σύντομα και εύστοχα και παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. Τα διάβασα σχεδόν μονορούφι και εντυπωσιάστηκα για μια φορά ακόμη από το εύρος των γνώσεών σας. Γενικά, κρίνω ότι το βιβλίο είναι πολύ αξιόλογο και εύχομαι κάθε επιτυχία.
Τόλης Νικηφόρου
Ποιητής – Κριτικός Λογοτεχνίας
***
Μια ενδιαφέρουσα συλλογή 18 διηγημάτων του δικηγόρου και συγγραφέα Δημητρίου Τσινικόπουλου εκδόθηκε το 2016 από τον εκδοτικό οίκο Fylatos Publishing. Ο γενικός τίτλος του βιβλίου, με το υποβλητικό εξώφυλλο, είναι: «Ο Άνθρωπος της Σκιάς». Ο αναγνώστης θα ταξιδέψει στις σελίδες του βιβλίου, συναντώντας τον «Άνθρωπο της Σκιάς», τον «Δαιμονισμένο», τον «Άνθρωπο-Αυτοαντίγραφο», τον «Μαϊτρέγια», τον «Κήρυκα της Νέας Τάξης», τον «Μπονόμπο» και τον «Πρωτάνθρωπο της Αριδαίας». Επίσης θα γίνει μέτοχος στην «Ενδοσκόπηση» του πρωταγωνιστή Φιλήμονα Μπεθάνη, θα συνταξιδέψει με τον «Αλκοολικό της ανάγνωσης», τον «Ρασταφάρι», τον «Holy Hip Hop» και τον «Αγιογράφο».
Στη συνέχεια θα συνομιλήσει με τον «Συγγραφέα που στέρεψε από έμπνευση», και θα διαβάσει μια «Συνταρακτική ανακάλυψη», θα γνωρίσει έναν «Μισάνθρωπο-Ουμανιστή», θα έρθει αντιμέτωπος με μια «Σύγκρουση», θα του αποκαλυφθεί ένα «Θανάσιμο Μυστικό» και θα καταλήξει μελετώντας μια «Πρωτότυπη Μήνυση που αρχειοθετήθηκε».
Μέσα από τα πρωτότυπα διηγήματα οι ήρωες ανασκάπτουν το ανθρώπινο είναι, το συνειδητό και το υποσυνείδητο. Μέσα από απόκρυφες, μεταφυσικές σκέψεις, προλήψεις, προκαταλήψεις και ψευδαισθήσεις οι πρωταγωνιστές των ιστοριών θέτουν υπαρξιακά και φιλοσοφικά ερωτήματα. Ανησυχούν για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Ο συγγραφέας παρουσιάζει με εύστοχο, αφηγηματικό και κινηματογραφικό τρόπο τις εύθραυστες ισορροπίες της ανθρώπινης ύπαρξης, τις ψυχώσεις, τις εμμονές, τις φιλοδοξίες, τις προσωπικές και συλλογικές επιτυχίες, που οδηγούν σε διεξόδους αλλά και αναπάντεχα αδιέξοδα! Οι ήρωες των διηγημάτων είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, όπως οικογενειάρχες, καλλιτέχνες, διανοούμενοι, συγγραφείς, οι οποίοι μέσα από τα πάθη και τις αδυναμίες τους προσπαθούν να ξεπεράσουν τον εαυτό τους, όμως οι σκιές των πράξεων τους ακολουθούν!
Οι ιστορίες θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ψυχογραφήματα και στοχασμοί πάνω στη μυστηριώδη και απρόβλεπτη ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Ο κ. Τσινικόπουλος διεισδύει στους λαβύρινθους της ανθρώπινης σκέψης με στόχο να οδηγήσει τους ήρωες του στην εσωτερική ομφαλοσκόπηση, στον εσωτερικό φωτισμό, στην αυτογνωσία και τελικά στην κάθαρση και την αυτό-κάθαρση. Ο ρυθμός της αφήγησης ρέει ελεύθερα σε κάθε ιστορία, η οποία χαρακτηρίζεται από τη δική της αυτονομία.
«Η ευμεταβλητότητα της σκιάς να μοιάζει άραγε με την ευμεταβλητότητα του ανθρώπου, των συναισθημάτων, των ψυχικών του διαθέσεων; Έχουν τάχα ήχο οι σκιές; Μην έχουν χρώμα; Μην έχουν οσμή…; Πώς θα ήταν άραγε η ζωή αν τα πράγματα δεν είχαν σκιές; Αν όλη η γη ήταν φωτισμένη αλλά χωρίς ίχνος σκιάς, πώς θα ήταν; Και θα μπορούσε να υπάρχει ζωή; Υπάρχουν σκιές στη μετά τη ζωή, ζωή; Οι ψυχές μήπως είναι οι εσωτερικές σκιές των σωμάτων;». Σ’ αυτά τα ερωτήματα καλείται να απαντήσει ο πρωταγωνιστής του πρώτου διηγήματος, ο αρχιτέκτονας εσωτερικών χώρων και ίσως καλούμαστε να απαντήσουμε και εμείς ως αναγνώστες και να προβληματιστούμε. Οι ενδιαφέρουσες ιστορίες του κ. Τσινικόπουλου, οι οποίες προβάλλουν σαν κινηματογραφικές εικόνες, προκαλούν τον προβληματισμό του αναγνώστη, του θέτουν ερωτήματα και τον καθιστούν συμμέτοχο της πλοκής τους. Όπως αναφέρει ο ίδιος ο συγγραφέας σε συνέντευξή του στον Νίκο Δεληγιάννη, στο περιοδικό «Ίαμβος»: «ο τίτλος στη συλλογή δόθηκε από το πρώτο της διήγημα. Αλλά ταιριάζει γάντι και στα υπόλοιπα διηγήματα, γιατί όλα τους αποκαλύπτουν χαρακτήρες και τύπους, που προβάλλουν τον εξωτερικό τους άνθρωπο ως σημαντικό, ευυπόληπτο, ευγενικό, ενώ στην πραγματικότητα είναι άνθρωποι είτε υποκριτές, είτε φιλόδοξοι, είτε φιλοχρήματοι, αλαζόνες, εγωκεντρικοί, αποκρύπτοντας τον πραγματικό σκιερό εαυτό τους, ο οποίος όμως κάποια στιγμή, σε κάποια φάση της ζωής τους, αποκαλύπτεται με οδυνηρά ίσως αποτελέσματα».
Ιωάννα Μπάμπη-Tζούνη.
Συντάκτρια σε έντυπα πολιτισμού.
Πρόκειται για μια συλλογή 18 διηγημάτων με το πρώτο να δίνει και τον τίτλο του βιβλίου, γραμμένα με σύντομο αλλά γεμάτο δουλεμένο λόγο και πυκνά νοήματα. Τριτοπρόσωπη αφήγηση, με ήρωες κυρίως άντρες, άλλοτε παράξενους, άλλοτε μυστήριους και άλλοτε γνώριμους αφού ο «Άνθρωπος της σκιάς» μπορεί να είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας και γιατί όχι, ο καθένας από μας. Το πλούσιο βιογραφικό του συγγραφέα και οι γνώσεις του, θα δικαιολογήσουν κάποιες ανατροπές εννοιών και καταστάσεων που θα συναντήσουμε στα διηγήματα και θα μας κάνουν να θεωρήσουμε κάποια από αυτά, ως δοκίμια και όχι ως απλά διηγήματα. Ξεχωρίσαμε το «Αλκοολικός της ανάγνωσης» και ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα μέσα από το οποίο, κάθε λάτρης της ανάγνωσης και των βιβλίων θα βρει τον εαυτό του.
«… Δεν μπορούσε να διανοηθεί τον εαυτό του, χωρίς να κρατάει ένα βιβλίο στα χέρια, χωρίς να διαβάζει κάποιες σελίδες, έστω κάποιες αράδες κάθε μέρα. Δεν μπορούσε ν αφήσει να περάσει, έστω και μια μέρα. Χωρίς να διαβάσει κάτι από ένα βιβλίο. Κι αν δεν έβρισκε βιβλίο, ένα περιοδικό, μια εφημερίδα, κάτι τέλος πάντων. Η ανάγνωση ήταν μέρος της ζωής του ή μάλλον η ίδια η ζωή του…»
Το νέο βιβλίο του Θεσσαλονικιού πεζογράφου Δημήτρη Τσινικόπουλου είναι μια συλλογή δεκαοκτώ διηγημάτων με ήρωες ανθρώπους της διπλανής πόρτας που κινούνται κυρίως στη μεγαλούπολη της παρακμής. Ο συγγραφέας σκιαγραφεί τον Άλλον και το πρόβλημα που αφήνει στη ζωή του βαριά σκιά. Σαφής και λιτή η γραφή του υπακούει στη δράση. Χαρακτηριστικό της προτέρημα η συμπύκνωση. Μέσα σε μια σκηνή συμπυκνώνεται η ουσία της ζωής ενός ανθρώπου και τα αδιέξοδα που ορθώνονται μπροστά στα όνειρά του.
Ο σκιοφοβικός που παλεύει με τη σκιά του, ο αλκοολικός που θεωρεί πως είναι δαιμονισμένος, ο οπαδός του Νίτσε που επιτίθεται στους θρησκευόμενους, ο πλαστογράφος ερευνητής αρχαίων χειρογράφων και ο άνθρωπος που μηνύει τον ίδιο τον Θεό είναι μερικά από τα πρόσωπα των διηγημάτων που εμφανίζονται σε μιαν αφήγηση αντικειμενική, όπου τα συμβάντα παρατίθενται όπως συνέβησαν ανάλογα και ταυτόχρονα με την εμφάνισή τους στον ορίζοντα της ιστορίας. Το να δείχνεις και να μην αναφέρεις απλώς είναι ένας προδρομικός τρόπος της διήγησης καθιερωμένος ήδη από τον 19ο αιώνα, όταν το είδος απέκτησε αυτονομία και καθιερώθηκε ανεξάρτητα από το μυθιστόρημα. Στα συγκεκριμένα διηγήματα ωστόσο, η παρουσία του λόγου είναι αρκετά έντονη χωρίς όμως ο λόγος να επηρεάζει τη συμμετρία της αφήγησης. Γιατί μπορεί στο επίπεδο του λόγου να καταχωρούνται αρκετά αφηγηματικά στοιχεία, όμως αυτά δένονται εύστοχα με την αναφορά τους στον εκάστοτε ήρωα – ομιλητή.
Έτσι, στο πρώτο διήγημα, από το οποίο και ο τίτλος της συλλογής, διαβάζουμε: «Ο άνθρωπος, σκέφτηκε πριν τον πάρει ο ύπνος ο μεσημεριανός, παλεύει μια ζωή με τη σκιά του. Θέλει να είναι λεύτερος. Μα ούτε κι από τη σκιά του δεν μπορεί να απαλλαγεί. Πόσο μάλλον από τη σκιά του εσωτερικού του φωτισμού. Πώς να ξεριζώσει τις εσωτερικές του σκιές; Τα χρόνια περνούν. Φεύγουν σαν σκιά. Αδύνατο να τα κρατήσεις. «Όπως δεν μπορείς να τιθασεύσεις τη σκιά σου». Αυτή ήταν η τελευταία αράδα του βιβλίου που διάβασε πριν κοιμηθεί. «Σκιάς όναρ ο άνθρωπος…», θυμήθηκε». Ανάλογα ο Στέφαν Τσβάιχ θα σημειώσει στην αυτοβιογραφία του: «…Και καθώς βάδιζα προς το σπίτι μου, είδα ξαφνικά μπροστά μου τη σκιά του εαυτού μου, ακριβώς όπως είχα δει και τη σκιά του πολέμου… μια σκιά που δεν έπαψε λεπτό να με ακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια, σκίαζε κάθε μου σκέψη μέρα και νύχτα… κι ίσως το σκοτεινό περίγραμμά της να βαραίνει και κάποιες από τις σελίδες τούτου του βιβλίου…».
Σχετικά με την πλούσια παραγωγή διηγημάτων στις μέρες μας, θα παρατηρούσαμε ότι η κριτική κάνει συνήθως τις δικές της επιλογές ανάλογα με τους στόχους και τα κριτήρια που θέτει, αρκεί να είναι σαφή. Όσο για τους «Κανόνες» του είδους, ας αφήσουμε τον προσφάτως εκδημήσαντα σημαντικό διηγηματογράφο μας Χριστόφορο Μηλιώνη να πάρει το λόγο: «Οι «Κανόνες», αυτό το νεοεισαχθέν και ύποπτο φιλολογικό υποπροϊόν, είναι τόσο περισσότερο ύποπτοι ή αυθαίρετοι, όσο περισσότερο συντάσσονται από άτομα ή ομάδες, εντεταλμένες συνήθως, που διεκδικούν «κύρος». Και φυσικά δεν έχουν καμιά σχέση με τους αλεξανδρινούς Κανόνες που περιλάμβαναν χαρακτηριστικά κλασικά έργα με προορισμό τη διδασκαλία τους. Ο Καβάφης μίλησε με τρόπο καίριο για την ατομική συμβολή στην τέχνη, στο ποίημά του «Το πρώτο σκαλί». Αλλά ακόμα κι αυτό είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Μόνος αδέκαστος – αλλά όχι αλάνθαστος – κριτής είναι ο χρόνος» (Από τη μελέτη του Χ. Μηλιώνη Το διήγημα, Εκδ. Σαββάλας, 2002).
Νένα Κοκκινάκη