Κριτήρια επιλογής και επιλογή κριτηρίων

Έτος έκδοσης: 
1991
Κριτικές: 

Πολιτικά Θέματα

Αρ. φ. 929, 30/7/1993

Τα Νέα Βιβλία

Του Κώστα Παπαπάνου

«Σκέψεις», «ορισμούς» και «αφορισμούς» χαρακτηρίζει το περιεχόμενο του βιβλί­ου του αυτού ο κ. Τσινικόπουλος. Διανοή­σεις δηλ. και συλλογισμοί, ακριβείς προσδιο­ρισμοί του βάθους εννοιών και γνώμη ή ά­ποψη που το κύρος και η αλήθεια της είναι αναμφισβήτητη, με χαρακτηριστικό της τη βραχυλογία, ώστε εύκολα να εκφέρεται κι εύκολα ν' απομνημονεύεται, που όλα τους και ξέχωρα οι αφορισμοί είναι ώριμοι καρποί πλατειάς και βαθιάς παιδείας, πολύχρο­νης και πολυποίκιλης εμπειρίας, κριτικής και συγκριτικής ικανότητας. Κοντολογίς, το πιο δύσκολο είδος λόγου, που οι εφτά σοφοί, ο Αναξαγόρας και μερικοί από τους Ίωνες φιλοσόφους είναι οι πρώτοι που τους χρησιμοποίησαν, για να εκφράσουν τις βα­θυστόχαστες σκέψεις τους και τη σοφία τους.

Τετρακόσιες τόσες «σκέψεις» και «αφορισμούς» καταγράφει στις σελίδες του βιβλίου του ο κ. Τσινικόπουλος, μοιρασμένες σε τρεις ενότητες: «Κόσμος και Άνθρωποι», «Αυτογνωσία και Ετερογνωσία» και «Θείον και Ανθρώπινα». Μια απ' αυτές επιλεκτικά: «Ζωή είναι το άθροισμα των σκέψεων και των πράξεών μας. Πρόβλημα έχεις όταν δεν ξέρεις αφαίρεση». Αλλά το απρόβλεπτο, που είναι πέρα από τη σκέψη, το άξαφνο, που δεν το προλαβαίνει η σκέψη, δεν είναι ζωή, δεν μπαίνουν στο άθροισμα και στην αφαίρεση. «Η αποτίναξη του ζυγού της σκλαβιάς σπανίως φέρνει την ελευθερία. Απλά μετατρέπει τους πρώην σκλάβους σε δυνάστες και τους αφέντες σε δούλους», είναι ένας άλλος «αφορισμός» του, που γεννάει κι αυτός το ερώτη­μα: Μήπως θα πρέπει να γίνει διάκριση σκλαβιάς ανθρώπου από άνθρωπο ή και τά­ξης ανθρώπων από τάξη συνανθρώπων τους και σκλαβιάς λαού από άλλο λαό ή έθνος; Κι ακόμα ένας άλλος:  «Είναι δύσκολο να ορθώσεις τον πύργο της πίστης, όταν διαπι­στώνεις ότι τρίζουν τα θεμέλια της γνώσης». Κι εδώ πάλι ένα άλλο ερώτημα: Η πίστη είναι περισσότερο συνδεμένη με τη γνώση (νου), που, όπως γράφει σε μιαν άλλη «σκέψη» του της τρίτης ενότητας, «έχει περιορισμένες δυνατότητες, αδυνατεί να συλλάβει τα επέκει­να του αισθητού κόσμου» ή με την καρδιά που «έχει τη δική της λογική. Γι’ αυτό ο αλη­θινά, ο βιωματικά πιστός, μπορεί να βλέπει και να εννοεί αυτά που δεν εννοεί αυτός που δεν πιστεύει».

Με αφετηρία θέσεις και απόψεις άλλων μεγάλων (Τσώρτσιλ, Ολιβιέ Κλεμάν, Σίγκμουντ Φρόιντ, Ουίλ Ντιρύμαν κ.ά.) ο κ. Τσινικόπουλος διατυπώνει κι άλλες «σκέ­ψεις» και «ορισμούς», που σ’ άλλους μπο­ρείς να συμφωνείς, σ' άλλους να διαφωνείς ή να έχεις τρίτη θέση, αφού σ’ όλ’ αυτά έχει κάπως να κάνει και η ζωή που βίωσες ή βιώνεις, η μόρφωση, ο χαρακτήρας καθενός. Όπως και να ’ναι όμως, όλες αυτές οι «σκέ­ψεις» και οι «αφορισμοί»| πείθουν ότι ο κ. Τσινικόπουλος είναι ένας προβληματιζόμενος και στοχαζόμενος άνθρωπος, που οι στοχασμοί και οι προβληματισμοί του γύρω από τη ζωή και την αλήθεια της ζωής, την πίστη, την ομορφιά και την τελειότητα της φύσης, οδηγούν σ’ έναν ετασμό υπερβατικής αναζήτησης και σύλληψης.

***

 

Νέα Πορεία, Δεκέμβριος 1991

Του Αυρήλιου Ευστρατιάδη

Δημήτρη Τσινικόπουλου, Κριτήρια επιλογής και επιλογή κριτηρίων

Γνωμικές και παροιμιώδεις σκέψεις που ξαφνιάζουν για την αυτόνομη τους προβολή, δίχως αιτιακό συσχετισμό με κείμενα τέχνης ή επιστήμης. Ωστόσο δίνουν την εντύπωση ότι πρόκειται για ανθολόγηση ρήσεων υψηλόβαθμης φιλοσοφίας. Αυτό το θεωρώ μια πρώτη δικαίωση της σύνταξης αυτού του βιβλίου. Αν κανείς θελήσει να ελέγξει την πνευματική αλήθεια ή τη χάρη του ευφυολογήματος, γρήγορα διαπιστώνει ότι πίσω από τη γνωμική συνισταμένη συναντώνται μελέτες της ζωής της πνευματικής και εμπειρίες του συγγραφέα, που τροφοδοτούν τη δυναμική, από άποψη αλήθειας, και αισθητική ανάπτυξη των γνωμικών τούτων λουλουδιών. Αλλά και η επιφάνειά τους δηλώνει σκέψεις φιλοσοφικές, που εκπηδούν από την ανθρωπιστική ζεστασιά της προσωπικής κλίσης και ηθικής ευαισθησίας του Δ. Τσινικόπουλου—άλλως Αγγέλου Δημητρίου, ποιητή, που μας έδωσε ταυτόχρονα και μία ποιητική πλακέτα με ερωτικά ποιήματα καθαρού λυρισμού υπό τον τίτλο Σύφλογο. Μερικές από τις ρήσεις αυτές μπορεί να αναχθούν σε ρητά κλασσικής λιτότητας και πνευματικής πληρότητας, π.χ.: «Να φοβάσαι τας εναρέτους που όλες οι αρετές τους είναι κόρες του φόβου», «το χρήμα είναι βουβό. Τη γλώσσα του όμως όλοι την καταλαβαίνουν», «είναι μεγάλο πράγμα να κάμεις τα μικρά μεγάλα», «το τείχος του αίσχους, έπεσε. Προσοχή. Τα τείχη της άγνοιας, της προκατάληψης, και της δεισιδαιμονίας παραμένουν...», «όσο μπορεί κανείς να ξεριζώσει τον έρωτα απ’ τις ανθρώπινες καρδιές, άλλο, τόσο μπορεί να εξαφανίσει απ’ αυτές τον έρωτα προς το θειο», «η γυναικεία ψυχή είναι μία απομακρυσμένη ήπειρος που λίγοι τόλμησαν να εξερευνήσουν». Οι περισσότερες έχουν τη χάρη και την ισχύ παροιμίας, στην οποία υπάρχει και ο αντίστοιχος παροιμιώδης αντίλογος (κατά το: σπεύδε βραδέως—το γοργόν και χάριν έχει). Πάντως ο φιλοσοφικός κι επιγραμματικός λόγος του Δ. Τσινικόπουλου πείθει για την πνευματική παρατηρητικότητα του διανοουμένου, που τέρπεται να σκαλίζει τις εμπειρίες, να τις θεωρητικοποιεί και με τη σμίλη του λόγου να αποτυπώνει αισθητικά τα διαμάντια του πνεύματος (ενός αληθινού ανθρώπου και ποιητή, απ’ τον όποιο η ελληνική τέχνη και φιλοσοφία μπορεί να δονηθεί. Στη σκέψη του Δημήτρη Τσινικόπουλου διαβλέπω ένα μελλοντικά ανάστημα που θα τιμήσει ιδιότυπα τα γράμματά μας.

***

Νίκος Ντόκας,
Κυριακάτικη,
Οκτώβριος, 1991

Στην αποφθεγματογραφία ειδικεύεται και ο Δ. Τσινικόπουλος, δικηγόρος, ποιητής, δοκιμιογράφος, ζωγράφος, ερευνητής και δημοσιογράφος, που μένει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Δεν είχα την τύχη να διασταυρωθώ με άλλα έργα του –έχει εκδώσει επτά ακόμη βιβλία– αλλά αν κρίνω από τα γνωμικά του και από το ευρύτατο φάσμα των ενδιαφερόντων του, θα πρέπει να διακατέχεται από ένα άγχος να καλύψει παν ό,τι θεωρεί προσπελάσιμο για τις ανθρώπινες δυνατότητες τουλάχιστον. Η συλλογή των αποφθεγμάτων του χωρίζεται σε τρεις θεματογραφικές κατηγορίες.

Η πρώτη «Κόσμος και άνθρωπος», που είναι και η εκτενέστερη, αρχίζει από το γνωμικό «Ζωή είναι το άθροισμα των σκέψεων και των πράξεών μας. Πρόβλημα έχεις όταν δεν ξέρεις αφαίρεση», συνεχίζει με διάφορα του τύπου «Η φύση του ανθρώπου τον οδηγεί επίμονα στη φύση» και τελειώνει με το αναπότρεπτο, «Ό,τι κι αν κάμεις, όσα και αν αποκτήσεις, αφανίζονται. Μία μέρα έργα και λόγια, οι λίθοι της λήθης τα σκεπάζουν».

Η δεύτερη ενότητα «Αυτογνωσία και ετερογνωσία» καταπιάνεται με σκέψεις όπως, «Ο μεγαλύτερος εχθρός μας; Ο εαυτός μας!», «Η φυγή από τον εαυτό μας είναι η μόνη διαφυγή που πρέπει ν’ αποφεύγουμε», ή, «Η γυναικεία ψυχή είναι μια απομακρυσμένη ήπειρος που λίγοι τόλμησαν να εξερευνήσουν».

Και η Τρίτη, «Θείον και ανθρώπινα» αρχίζει με το «Οι θεοκτόνοι τριγυρνούν γύρω από το νεκρό Θεό τους όπως ο εγκληματίας τριγυρνάει στον τόπο του εγκλήματος», επαναλαμβάνει δυο αρχαίες ρήσεις στο «Κατ’ εικόνα και ομοίωση Θεού πλάσθηκε ο άνθρωπος. Κατ’ εικόνα και ομοίωσή του πλάθει και ο άνθρωπος Θεούς...», ή επιδίδεται σε εσχατολογικές διατυπώσεις, όπως, «Ο Θεός τα πάντα δύναται. Δεν δύναται όμως να σώσει τον άνθρωπο χωρίς τον άνθρωπο».

***

Ένα βιβλίο με αποφθεγματοποιήσεις αληθειών... Με γλαφυρή παρουσίαση των πολλαπλών αντιθέσεων της ζωής. Με μια, αιχμηρή συχνά φιλοσοφικο- ειρωνική σκέψη...

Σύγχρονα Βήματα

***

Οι αφορισμοί είναι ώριμοι καρποί πλατιάς και βαθιάς παιδείας, πολύχρονης και πολυποίκιλης εμπειρίας κριτικής και συγκριτικής ικανότητας... Οι αφορισμοί πείθουν ότι ο Δ.Τ. είναι ένας προβληματιζόμενος και στοχαζόμενος άνθρωπος που οι στοχασμοί του οδηγούν σ’ έναν ετασμό υπερβατικής αναζήτησης και σύλληψης.

Πολιτικά θέματα

***

Μια συλλογή σκέψεων, ορισμών και αφορισμών με λογοτεχνική φόρμα.

Τηλεθεατής

***

Πρωτότυπο, εντυπωσιακό αλλά και χρήσιμο εγχειρίδιο. Με σαφήνεια και λόγο απλό συνοψίζει το απόσταγμα της γνώσης απ’ την ατομική και κοινωνική ψυχολογία...

Μακεδονική ζωή

***

Η αξία των αφορισμών αυτών έγκειται στο ότι σε προβληματίζουν και σε κεντρίζουν, ωθώντας τη σκέψη σου σε νέες γονιμοποιές αναζητήσεις.

Μακεδονία

***

Δεν εντυπωσιάζει μονάχα, η απροσδόκητη πρωτοτυπία των υποβλητικών εικόνων αλλά και ο πειθαρχημένος λεκτικός πλούτος που φέρνει στο νου τον στωικό λόγο.

Πνευματικές σελίδες

***

Αξιόλογη και πρωτότυπη εργασία με κοινωνικές ερμηνείες και ψυχοερευνήσεις... Μια σειρά με ιδέες σκέψεις και κεντρίσματα γεμάτα με ποιητική ευαισθησία που ασφαλώς δίνουν πολλά και το σπουδαιότερο προκαλούν για πολλά.

Αναζητήσεις

***

Γνωμική καταγραφή, όπου διχασμός, θυμοσοφία και λαϊκή αυτογνωσία συνθέτουν ένα υπέροχο μωσαϊκό.

Παγκόσμια συνεργασία
Ιούλιος-Σεπτέμβριος, 1991

***

Οι λίγες σελίδες του βιβλίου θα μπορούσαν να γεμίσουν τόμους εκατοντάδων σελίδων. Εδώ κι η μεγάλη τους σημασία.

Αιολικά γράμματα

***

Θερμά συγχαρητήρια για το πνεύμα σας, για τις ευαισθησίες και τη δυναμική σας.

Νίκος Μακρής
Δρ. φιλοσοφίας-συγγραφέας

***

Το βιβλίο Κριτήρια επιλογής... είναι πραγματική επιλογή.

Έρση Λάγκε
Συγγραφέας-ποιήτρια

***

Ωραία κείμενα. Μια ματιά στο βιβλίο, δίνει την εντύπωση πως συγγενεύετε με τον Λα Ροσφουκώ!

Ζερμαίν Μαμαλάκη
Συγγραφέας

***

Περιέχει 317 γνωμικά σκέψης ορισμούς, αφορισμούς και αποφθέγματα... Εργασία που διαβάζεται πολύ ευχάριστα και μ’ ενδιαφέρον. Συναντάς ευαισθησία, χάρη, στοχασμό, χιούμορ, φιλοσοφία, πνευματικότητα, λογοπαίγνια, σχήματα λόγου.

Αντώνης Τσακιρόπουλος
Δραμινή, 23-1-1992

***

Η θεία δωρεά της συγγραφής είναι αληθινά διάχυτη...

Θεόδωρος Βουτσικάκης
Ποιητής-λογοτέχνης

***

Μου άρεσαν οι αφορισμοί ουσιαστικά και μορφικά...

Ιάσων Ευαγγέλου
Συγγραφέας-κριτικός τέχνης

***

Τα τόσο ενδιαφέροντα αυτά γνωμικά και αποφθέγματα αποτελούν μια αξιόλογη μαρτυρία για την πνευματική σας καλλιέργεια.

Τάκης Βαρβιτσιώτης
Ποιητής-ακαδημαϊκός

***

Πίσω από το ολιγόστιχο καταληκτικό τους απάνθισμα, ο πλούσιος νους τα κοσμεί, αλλά και τα εδραιώνει, σαν αδιατάραχτες αλήθειες και αδέκαστες πραγματικότητες. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους, η πρωτοτυπία και ο προσωπικός τόνος.

Αγγελική Πανωφοροπούλου
Ποιήτρια-φιλόλογος

***

Βιβλία αυτού του είδους... πρέπει να διατίθενται γνωμικό - γνωμικό, ως σταγόνες που αναζωογονούν τη μνήμη, ή καλύτερα, ως εργαλεία που θα δραστηριοποιούν τη γνώση.

Νόρα Κωνσταντινίδου
Λογοτέχνης

***

Είναι εκπληκτική η δύναμη κι η ομορφιά που κλείνουν τα γνωμικά... Ανακάλυψα όλη τη σοφία του κόσμου, σερβιρισμένη άψογα από έναν δεξιοτέχνη της πένας.

Πόπη Σφαλαγκάκου
Ποιήτρια

***

Το θεωρώ ένα πολύτιμο απόκτημα... Είναι ομολογουμένως άθλος ο πλούτος αυτός. Σε συγχαίρω από τα βάθη της ψυχής μου για τη σοφία των σκέψεων και την επιτυχή διατύπωση. Νοήματα, στοχασμοί και λυρισμός, σμίγουν και δίνουν ένα θαυμάσιο αποτέλεσμα.

Ευαγγ. Παπαχρήστου-Πάνου
Ποιήτρια-δοκιμιογράφος

***

Σοφά γνωμικά με το πλατύ και βαθύ περιεχόμενο σ’ επιγραμματική διατύπωση. Το τρίδιπλο απόσταγμα στοχασμών και συναισθημάτων.. Εδώ βρίσκει κανείς πολλά νέα και πολύ ενδιαφέροντα κλωνάρια...

Χρυσάνθη Ζιτσαία
Ποιήτρια

***

Θαυμάσιο! Διαρκές βοήθημα σ’ έναν ερευνητή.

Γιάννης Σπανόπουλος
Συγγραφέας

***

Είναι ένας πραγματικός θησαυρός, προϊόν ευρύτατης παιδείας και πνευματικής οξύνοιας και ωριμότητας. Το διαβάζω, το αφήνω και πάλι το παίρνω στα χέρια μου. Είναι από τα βιβλία που δεν διαβάζονται «εφ’ άπαξ».

Βασ. Ι. Λαζανάς
Συγγραφέας-μεταφραστής

***

Μια σειρά από φιλοσοφημένες σκέψεις και γνωμικά... πραγματικά ψήγματα χρυσού που η σκέψη μαζί με τα βιώματά σας, μάς χαρίζουν.

Κωνσταντίνος Χρυσοστομίδης
Συγγραφέας

***

Πολλά από τα «κριτήρια επιλογής»… είναι σοφίες διαχρονικά αμετακίνητες.

Ιφιγένεια Χρυσοχόου
Συγγραφέας

***

Λόγος απλός, σύντομος, επιγραμματικός· ορισμοί, σκέψεις και αφορισμοί που συναγωνίζονται τους καλύτερους και τόσο, σπάνιους συγγραφείς του είδους αυτού... Τέτοιο γράψιμο ποιοτικό στην εποχή μας γίνεται όλο και πιο σπάνιο είδος.

Βενιζέλος Χριστοφορίδης
Καθηγητής Α.Π.Θ.-ποιητής