Ομιλία που αναπτύχθηκε την Τετάρτη, 2019-12-11, στο Β´ Αμφιθέατρο Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του μαθήματος "Δογματική Ι".
Ακολουθεί ο σκελετός της ομιλίας:
Ι. Ο ΑΘΕΪΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΤΟΚΙΝΣ
1. Είναι φονταμενταλιστικός, ήτοι, δεν προσθέτει νέα επιχειρήματα υπέρ του αθεϊσμού και κατά του θεϊσμού. Είναι παλιάς κοπής (Φουερμπαχ, Νίτσε, Μαρξ, Καμύ).
2. Είναι μαχητικός, διότι ο Ντόκινς δεν είναι απλά άθεος, είναι ακτιβιστής αθεϊστής, και ουσιαστικά μισόθεος. Διαξάγει ντιμπέιτ. Αγνοεί προκλητικά ή αντιπαρατίθεται στις θέσεις άλλων συναδέλφων του (π.χ. Στέφεν Τζ. Γκουλντ, Φράνσις Κόλινς, Τζέιν Γκούντολ, Τζ. Λένοξ).
3. Ασκεί κριτική στις κλασικές, περί Θεού αποδείξεις αγνοώντας ή διαστρεβλώνοντας τα πορίσματα της σύγχρονης φυσικής (π.χ. νόμος της εντροπίας, νόμος του Χάμπλ, Αρχή της απροσδιοριστίας, Ανθρωπική αρχή).
4. Επανέρχεται κυκλικά στο ερώτημα: Αν το σύμπαν έχει Σχεδιαστή, ποιος σχεδίασε τον Σχεδιαστή;
5. Συμμαχεί με άθεους ή σκεπτικιστές κοσμολόγους π.χ. Στίβεν Χόκινγκ για τη δημιουργία σύμπαντος χωρίς Θεό.
6. Στη θέση του Θεού, τοποθετεί τη δική του θεά, τη φυσική επιλογή, η οποία όμως είναι έννοια αντιφατική και ταυτολογική.
7. Ισχυρίζεται ότι ο (Νέο) Δαρβινισμός είναι η λύση της επιστήμης vs θρησκείας αν και, αναγνωρίζει 3 τουλάχιστον δυσκολίες.
8. Υπερβαίνει τον πάτρωνά του τον Δαρβίνο, ο οποίος ήταν αγνωστικιστής, όχι άθεος, και αναγνώριζε τις αδυναμίες της θεωρίας του. Σύμφωνα με τον (Νέο) Δαρβινισμό, όλα εξηγούνται με 4 βασικούς παράγοντες:
α) άφθονος χρόνος, εκατομμυρίων ετών
β) τύχη (και αναγκαιότητα)
γ) μεταλλάξεις
δ) φυσική επιλογή.
ΙΙ. ΟΙ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ (ΕΜΜΟΝΕΣ) ΤΟΥ Ρ. ΝΤΟΚΙΝΣ
1. Ο επιστημονισμός του, εξ’ ου και η εκπληκτική εικοτολογία του σε θέματα επιστήμης εν σχέσει με τη θρησκεία. Εκούσια αγνοεί τους Καρλ Πόπερ, Κ. Γκέντελ κ.άλλ. για τα όρια της επιστήμης.
2. Η κριτική του εναντίον της θρησκείας κάθε μορφής, γιατί κατ’ αυτόν οι θρησκείες επιφέρουν σύγχυση, φανατισμό και αιματοχυσία – θεωρία των μιμιδίων.
3. Θεωρεί ότι, η πίστη είναι ασυμβίβαστη με τη Λογική και την επιστήμη.
4. Η θέση του εναντίον κάθε μορφής φονταμενταλισμού Χριστιανικού – Εβραϊκού – Ισλαμικού (ορθή τοποθέτηση).
5. Συγχέει και ταυτίζει τον αληθινό χριστιανισμό (χριστιανοσύνη), με τον ιστορικό χριστιανισμό και τις συνέπειές του (π.χ. σταυροφορίες, ολοκαύτωμα).
6. Η θέση του εναντίον του Θεού της Βίβλου, και ιδιαίτερα της Παλαιάς Διαθήκης τις ιστορίες της οποίας θεωρεί μύθους συλλήβδην – π.χ. Αδάμ, Νώε, Αβραάμ, Δαβίδ.
7. Υποβιβασμός του προσώπου του Ιησού Χριστού αμφιβάλλοντας αρχικά για την ύπαρξή του, αργότερα θεωρώντας τον ως απλό ηθικο-διδάσκαλο της εποχής του.
8. Στρέφεται εναντίον του υπερφυσικού γενικά, και ιδιαίτερα των θαυμάτων, ακολουθώντας τον Ντέιβιντ Χιούμ (Δήλωση Lewontin).
ΙΙΙ. ΚΑΙΡΙΕΣ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΟΥ ΝΤΟΚΙΝΣ
1. Ο Δαρβινισμός είναι κατ’ ουσίαν επιστημονική θρησκεία. Αδυνατεί να ερμηνεύσει ικανοποιητικά την προέλευση της ζωής, την οργάνωσής της (βλ. D.N.A.) την ασύλληπτη συν-λειτουργία των οικο-βιοσυστημάτων, την φυσική ευταξία, την ύπαρξη καλοσύνης και αγάπης στον άνθρωπο, την ευφυΐα του ανθρώπου (Νευροθεολογία). Οδηγεί αναπόφευκτα στον κοινωνικό Δαρβινισμό.
2. Παρουσιάζει μια ηθική χωρίς Θεό. Αλλά, χωρίς Θεό, τα πάντα επιτρέπονται (Ντοστογιέφσκι). Ο ουμανισμός του προέρχεται από τον Χριστιανισμό και τις πανανθρώπινες ηθικές αξίες.
3. Δεν έχει να προσφέρει κάτι καλύτερο από το χριστιανικό τρίπτυχο: πίστις, ελπίς, αγάπη, και δεν γνωρίζει πώς θα πρέπει να πορευθεί ο άνθρωπος για να μην οδηγηθεί στην αυτο-καταστροφή.
4. Αποφεύγει και αδυνατεί να απαντήσει στο κρίσιμο ερώτημα που θέτει ο ίδιος: Γιατί ο Γιαχβέ έγινε ο Παγκόσμιος Θεός;
5. Αποφεύγει άλλους επιστημονικούς κλάδους π.χ. βιομιμητική, και ιδίως τη μελέτη των μαθηματικών δομών της φύσης (Φιμπονάτσι, Γκέντελ) και γενικώς τις απόψεις μαθηματικών που τον αναιρούν (Ούλερ, Γκάους, Χριστοδούλου).
6. Η θεωρία του, είναι κατ’ ουσίαν υλιστικός μηδενισμός. Αλλά ο εσχατολογικός θεϊσμός είναι η λύση.
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• Ρ. Ντόκινς, Η περί Θεού αυταπάτη.
• Ρ. Ντόκινς, Το εγωιστικό γονίδιο.
• Κάρολος Δαρβίνος, Η Καταγωγή των Ειδών (Γκοβότσης, 1974).
• Κάρολος Δαρβίνος, Αυτοβιογραφία (ΓΚοβότσης 2007).
• Δαρβίνος, λήμμα, στην Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα.
• R. Lewontin, Δεν Είναι Απαραίτητα Έτσι (Κάτοπτρο 2002).
• Chandra Wickramasinghe, Ένας Αστρονόμος Συλλογίζεται: Έκανε λάθος ο Δαρβίνος, στο Courrier της Ουνέσκο, Μάρτιος, 1983.
• Pierre Thuillier, Η Εξέλιξη της Εξέλιξης, στο Courrier της Ουνέσκο, Μάιος 1983.
• Ρίτσαρντ Μίλτον, Ο Μύθος του Δαρβινισμού (1996).
• Michael Denton, Evolution, A Theory in Crisis (1996).
• Μαρσέλ Μπλαν, Οι Κληρονόμοι του Δαρβίνου (1995).
• Νικήτας Λιανέρης, Η Καταγωγή και η Εξέλιξη του Ανθρώπου (Καρδαμίτσας 1987).
• Norman Macbeth, Darwin Retried, 1971.