Τάδε λέει Κύριος Σαβαώθ: Προφητικές κρίσεις κατά της Αιγύπτου

«Που, που είναι οι σοφοί σου;
ας σου πουν και ας καταλάβουν τι αποφάσισε ο Γιαχβέ Σαβαώθ
κατά της Αιγύπτου…».
Ησ. 19:12

«Ανάβα εις Γαλαάδ και λάβε βάλσαμον, παρθένε θυγάτηρ της Αιγύπτου^.
ματαίως θέλεις πληθύνει τα ιατρικά^.
θεραπεία δεν υπάρχει δι’ εσέ».
Ιερ. 46:11

 

Η αρχαία Αίγυπτος, ‘το δώρον του ποταμού Νείλου’, είναι πασίγνωστη για την μακραίωνη ιστορία της, τους υπερφίαλους Φαραώ, τον αμύθητο πλούτο της, τις επιστήμες, τις τέχνες, το εμπόριο και την εν γένει προσφορά της στον πολιτισμό. Ο άνθρωπος του δυτικού κόσμου από τα μαθητικά του θρανία, διδάσκεται αρκετά για την αρχαία Αίγυπτο. Γνωρίζει τις πυκνές αρχαιολογικές – ανακαλύψεις στην απέραντη χώρα με τ’ αναρίθμητα ερείπια, ναούς και μνημεία – ιδίως στην περιοχή των πυραμίδων –_, που την φέρνουν συχνά στο επίκεντρο των ερευνητών. Η αρχαία ιστορία της αρχίζει από την 3^η χιλιετία π.Χ. και εκτείνεται μέχρι το 300 μ.Χ., για την ακρίβεια μέχρι το 332 π.Χ. που ο Μ. Αλέξανδρος κατέλαβε την Αίγυπτο, και χωρίζεται σύμφωνα με τον Αιγύπτιο ιστορικό Μανέθωνα (3^ος αι. π.Χ.) σε 31 δυναστείες.

Λόγω της επί αιώνες σχέσης της με τον αρχαίο λαό Ισραήλ, από τα αρχαιότατα χρόνια, από την εποχή της Εξόδου του λαού από τον «οίκο της δουλείας» με την ηγεσία του Μωυσή, συχνές και πυκνές είναι επίσης και οι αναφορές των βιβλικών συγγραφέων στα ιστορικά και προφητικά βιβλία τους για τη γείτονα χώρα και τις κατακτητικές ιμπεριαλιστικές της ορέξεις.

Πρώτος ονομαστικά αναφερόμενος στη Βίβλο Φαραώ, υπήρξε ο Σισάκ ο Α’ (Σοσέγκ), ιδρυτής της 22^ης δυναστείας ο οποίος σύμφωνα με τον Εβραίο χρονικογράφο, λεηλάτησε και το ναό του Σολομώντα, στη διάρκεια της βασιλείας του γιου του Ροβοάμ (Α’ Βασιλ. 14: 25, 26). Ένα ανάγλυφο τοίχου στο ναό του Καρνάκ στην Αίγυπτο, που απεικονίζει τον Σισάκ όρθιο, γιγαντιαίο, μνημονεύει την επιτυχή αυτή εισβολή του στην Παλαιστίνη, και επαληθεύει από Αιγυπτιακή πηγή το γεγονός αυτό.

Οι Ιουδαίοι βασιλείς κατά καιρούς λόγω της στρατιωτικής ισχύος της Αιγύπτου, ζητούσαν την βοήθεια των Αιγυπτίων όταν αντιμετώπιζαν δυσκολίες και επιθέσεις από άλλους εχθρούς, κυρίως τους Ασσυρο-βαβυλώνιους, αλλά δέχονταν τις επικρίσεις των προφητών, γιατί έτσι στηριζόταν σ’ ένα "σπασμένο καλάμι", σε συμμάχους χωρίς μπέσα, και όχι στην προστασία και τη δύναμη του Θεού τους (Ησ. κεφ. 30, 31, Ιερεμ. κεφ.46).

***

Το μεγαλείο και η δύναμη της Αιγύπτου ισοδυναμούσε και ξεπερνούσε σε κάποιες περιόδους το μεγαλείο και τη δύναμη της Ασσυρίας και της Βαβυλωνίας. Συχνά, η στρατιωτική της επιρροή και η κυριαρχία της, έφθανε μέχρι τα όρια της Ασσυριακής και Βαβυλωνιακής Αυτοκρατορίας. Ο πανίσχυρος στρατός της σκορπούσε τον φόβο και τον τρόμο στους μικρούς γειτονικούς λαούς της Παλαιστίνης, Συρίας, Αιθιοπίας, Νουβίας και Αραβίας. Πριν προχωρήσουμε να δούμε τη δύναμη και την έκταση του προφητικού λόγου, που μιλάει για την βαθμιαία κατάπτωση του μεγαλείου και της δύναμης της Αιγύπτου, καλό είναι να θυμηθούμε κάποια χαρακτηριστικά στοιχεία του πολιτισμού, της ιστορίας και της διοργάνωσης της εξουσίας της.

Η ιστορία της Αιγύπτου αρχίζει από την 3^η χιλιετηρίδα π.Χ. Είναι γνωστόν ότι, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι υπήρξαν πρωτοπόροι στα μαθηματικά, την αστρονομία, την αρχιτεκτονική, την οικοδομική τέχνη, την γλυπτική, την ιατρική και άλλες επιστήμες, παρόλο που γενικά αναγνωρίζεται ότι το "λίκνον του πολιτισμού" υπήρξε η αρχαία Βαβυλωνία–Μεσοποταμία.[1]

Στην αστρονομία και στα μαθηματικά, οι Αιγύπτιοι έθεσαν τις βάσεις των επιστημών αυτών, αφού είναι γνωστόν ότι, οι μεγάλες πυραμίδες (ιδίως του Χέοπος) λειτουργούσαν ως αστεροσκοπεία. Η πυραμίδα του Χέοπος ύψους 160μ. έχει αναγνωριστεί ως «το μεγαλύτερο και το μαθηματικά ακριβέστερο οικοδόμημα που γνώρισε ποτέ ο κόσμος» (Σερ Φλαϊντερς Πίτρι).

Οι Αιγύπτιοι κατόρθωσαν να βρουν με αξιόλογη ακρίβεια το εμβαδόν του κύκλου και να υπολογίσουν το Π, με περισσότερη ακρίβεια από οποιονδήποτε άλλο λαό της αρχαιότητας. Επίσης, είναι οι πρώτοι που ανακάλυψαν το ηλιακό ημερολόγιο (12 μήνες x 30 ημέρες = 360 ημέρες + 5 ημέρες πρόσθετες στο τέλος του έτους), σ’ αντίθεση με τους άλλους αρχαίους λαούς που είχαν σεληνιακό ή σεληνοηλιακό ημερολόγιο με εμβόλιμους μήνες (Μετώνειος Κύκλος). Γι’ αυτό και ο Ηρόδοτος τους χαρακτηρίζει πιο σοφούς από τους Έλληνες.[2]

Οι καταπληκτικές γνώσεις τους στη μηχανική και στην αρχιτεκτονική, μπορούν να διαπιστωθούν και σήμερα, αν αναλογιστεί κανείς την κατασκευή των 20 πυραμίδων που κρατούν ακόμα καλά σφραγισμένα τα μυστικά τους για τον τρόπο κατασκευής τους, καθώς και από τους ογκώδεις ναούς και τα ανάκτορα (Αμπού-Σιμπέλ, Θήβες, ανάκτορα της Χατσεπσούτ στο Ντελ-ελ- Μπάχρι κ. άλλ.).

Στην ιατρική παρά τον εμπειρο-μαγικό τρόπο αντιμετώπισης ασθενών (πάπυροι Έμπερς και Εντουϊν Σμίθ), φαίνεται ότι είχαν γνώσεις χειρουργικής, και είχαν εξειδικευμένους ιατρούς, οφθαλμίατρους και οδοντίατρους, που σφράγιζαν δόντια με χρυσό. Στην Μέμφιδα υπήρχε μάλιστα, βιβλιοθήκη ιατρικών συγγραμμάτων, απ’ όπου οι Έλληνες γιατροί είχαν αντλήσει πληροφορίες. Οι Αιγύπτιοι γνώριζαν επίσης τα μυστικά της κατεργασίας του γυαλιού και της απομίμησης έγχρωμων πολύτιμων λίθων. Κατασκεύαζαν υφάσματα διατηρημένα ίσαμε σήμερα, που έχουν τόσο λεπτή κατασκευή, ώστε να έχουν 213 νήματα το εκατοστόμετρο! Ο Πλίνιος μάς πληροφορεί ότι, μερικά από τα υφαντά της ήσαν τόσο λεπτά ώστε μπορούσαν να περάσουν μέσα από δαχτυλίδι. Σ’ ένα τέτοιο επίπεδο επιστήμης και τέχνης είχαν φτάσει!

***

Ωστόσο, η αρχαία Αίγυπτος και οι κάτοικοί της, παρά το πολιτιστικό μεγαλείο τους, ήταν σε χαμηλό θρησκευτικο-ηθικό επίπεδο, αφού λάτρευαν τα ζώα, τον ίδιο τον Φαραώ, τον Ήλιο και το Νείλο, κατευθυνόμενοι από ένα διεφθαρμένο ιερατείο. Όταν η Αίγυπτος, οι Φαραώ της, το διεφθαρμένο ιερατείο της, και οι ειδωλολάτρες κάτοικοί της, έφθασαν στο ζενίθ της φαυλότητας, της ανηθικότητας και της διαφθοράς τους, η θεία κρίση επήλθε εναντίον τους. Η μακροθυμία του Θεού υποχώρησε χάριν της θείας δικαιοσύνης του. Τα πύρινα μηνύματα των προφητών Ησαΐα, Ιεζεκιήλ και Ιερεμία, στρεφόμενα εναντίον των γειτονικών εθνών του αρχαίου Ισραήλ, με θεία έμπνευση, στράφηκαν και κατά της Αιγύπτου, της αρχαίας εχθράς του Ισραήλ, λόγω της υπεροψίας της, της βίας, της ειδωλολατρίας και της ανηθικότητάς της. «Ιδού, θα τιμωρήσω το πλήθος της Νω και του Φαραώ και της Αιγύπτου και τους θεούς της και τους βασιλείς της, τον Φαραώ και τους επ’ αυτόν θαρρούντας» (Ιερεμ. 46:26) είναι ένας από τους προφητικούς λογους.

Δεν επρόκειτο περί προσωπικής ιδιοτροπίας των προφητών αυτών, αλλά περί αποφάσεως του Θεού του ίδιου, ο οποίος «επήλθε επί την Αίγυπτον και των ψευδών θεών», των ειδώλων της, [Αμμών-Ρα (θεός του Ήλιου), Άνουβη, Άπη, Θώθ, Ίσιδα, Μάατ, Όσιρη, Φθά, Ώρο κ.λπ.] που σχεδόν όλοι τους (740 τουλάχιστον), λατρεύονταν με τη μορφή ζώων, αφού η θρησκεία των Αιγυπτίων ήταν τοτεμιστική.[3] Και εναντίον της υπερηφανίας του Φαραώ, του «μεγάλου δράκοντος» του Νείλου, ο οποίος αλαζονικά έλεγε: «Ο ποταμός (Νείλος) είναι δικός μου και εγώ τον χρησιμοποιώ για τον εαυτό μου και τη δόξα μου». Δείγμα της αλαζονίας του Φαραώ που λατρευόταν σαν θεός, έχουμε και από το βιβλίο της Εξόδου όπου υπάρχει η προκλητική ερώτηση του Φαραώ προς τον Μωυσή: «Και ποιος είναι ο Γιαχβέ εις το όνομα του οποίου θα υπακούσω;».

Έτσι, ο προφήτης Ησαΐας πριν τα μέσα του 8^ου αι. π.Χ., και ο προφήτης Ιερεμίας τον 6^ο π.Χ. αι., και ιδίως ο Ιεζεκιήλ τον 6° π.Χ. αιώνα, υποκινούμενοι από το πνεύμα του Θεού, εξεφώνησαν και κατέγραψαν την κατά της Αιγύπτου όραση (λήμμα) και κατά του Φαραώ, και καθ’ όλης της Αιγύπτου (Ησ. 19: 1 επ., Ιερεμ. 46:1-28, Ιεζεκ. 29: 1,2 επ. και κεφ. 30, 31, 32).

Από τη συνδυασμένη μελέτη των προφητειών αυτών προκύπτει ότι, προφητεύτηκε όχι μόνο η γενική πορεία της μετέπειτα Αιγυπτιακής ιστορίας, αλλά και εκπληκτικές λεπτομέρειες, που άλλες πραγματοποιήθηκαν στα επόμενα χρόνια, και άλλες μετά από πολλούς αιώνες!

Στο σημείο αυτό επαναλαμβάνω και απαντώ καθ’ υποφοράν σε όλους αυτούς που θα αντέτειναν ότι πιθανόν, οι προφητείες αυτές να γράφτηκαν πολύ αργότερα, μετά την εκπλήρωση των γεγονότων, από άγνωστους παρεμβολείς στα παραπάνω κείμενα, ότι, όσο και να θέλουν, δεν μπορούν να τις κατεβάσουν πιο κάτω από τον 3° π.Χ. αιώνα, αφού περιελήφθηκαν στη μετάφραση των Ο’, και υπάρχουν στα χειρόγραφα του Κουμράν (2^ος αι. π.Χ.).

Επιπλέον, η προφητεία του Ησαΐα είναι στο πρώτο μέρος του βιβλίου (Ησ. 1-39) που συνήθως οι κριτικοί αποδίδουν στον Ησαΐα, υιό του Αμώς (πρωτο-Ησαΐα), ο δε Ιεζεκιήλ, αναγνωρίζεται ως αυθεντικός προφήτης που έδρασε στη Βαβυλώνια αιχμαλωσία, και οι προφητείες του, γενικά, θεωρούνται αυθεντικές, γραμμένες από τον ίδιο (C. Torrey, W.F. Albright).

Ας δούμε, λοιπόν, τι ακριβώς προελέχθη από τους προφήτες, για την παρακμιακή ιστορική πορεία της Αιγύπτου.

1. Βαθμιαία εξασθένιση της Αιγύπτου.

Ο Θεός μιλώντας μέσω του Ιεζεκιήλ, προειδοποίησε: «Όπως έκανα σ’ άλλες χώρες, έτσι θα κάνω και την Αίγυπτο... και θα κάνω τους Αιγύπτιους ανίσχυρο βασίλειο. Απ’ όλα τα βασίλεια αυτό θα είναι το πιο ανίσχυρο και ποτέ πια δε θα κυριαρχήσει πάνω στα άλλα έθνη-τόσο ασήμαντους θα τους κάνω» (Ιεζ. 29: 12-15). Και, «θα παραδώσω την γη σε χέρια κακών... ξένων» (Ιεζεκ. 30: 12).

2. Μελλοντικά, δε θα υπήρχε ντόπιος άρχοντας στην Αίγυπτο.

«Θα καταστρέψω τελείως τα είδωλα... δε θα υπάρξει πια άρχοντας από τη γη της Αιγύπτου» (Ιεζ. 30: 13)· και ακόμη: «Θα εξαφανίσω την γη και όλα πάνω σ’ αυτήν με τα χέρια ξένων».

3. Θα στέρευαν τα νερά των ποταμιών και ιδίως του Νείλου.

«Θα κάνω τα κανάλια του Νείλου ξερό έδαφος» (Ιεζεκ. 30: 12) και ακόμη: «Το νερό θα στερέψει από τις θάλασσες και ο ποταμός θα στερέψει. Και το νερό στα κανάλια θ’ αναδίδουν οσμή σαπίλας. Οι παραπόταμοι του Νείλου θ’ αδειάσουν και θα στεγνώσουν» (Ησ. 19: 5-6).

4. Θα μαραίνονταν ο πάπυρος και ο σπάρτος της Αιγύπτου.

«Τα καλάμια και τα βούρλα θα μαραθούν» (Ησ. 19: 6).

5. Η αλιεία της Αιγύπτου θα εξαφανιζόταν.

«Οι ψαράδες θα πενθήσουν και όλοι όσοι ρίχνουν αγκίστρι στο Νείλο ποταμό θα θρηνήσουν, κι εκείνοι που απλώνουν δίχτυα στα νερά θα χαθούν» (Ησ. 19: 8).

6. Θα ερημώνονταν οι τέχνες και οι τεχνικές της Αιγύπτου.

«Όσοι δουλεύουν το λινάρι, όσοι ξαίνουν και υφαίνουν νήματα θα λυπηθούν και οι εργοδηγοί θα συντριφτούν και όλοι οι εργάτες θα ‘ρθουν σε απόγνωση. Όλοι πια θα ‘ναι ανίκανοι στην Αίγυπτο για οποιοδήποτε έργο, είτε ανήκουν στα ψηλά είτε στα χαμηλά της κοινωνίας στρώματα» (Ησ. 19:9, 10, 15).

7. Δυσοίωνο το μέλλον της Νώ (Θήβες).

«Θα τιμωρήσω τις Θήβες... θα εξαφανίσω τον πληθυσμό των Θηβών... και η Νώ (Θήβες) θα εκπορθηθεί μέσω ρηγμάτων...» (Ιεζεκ. 30: 14-16).

8. Θα εξαφανίζονταν τα είδωλα της Νωφ (Μέμφιδας).

«Θα καταστρέψω τελείως τα είδωλα και τους ψεύτικους θεούς της Μέμφιδας» (Ιεζεκιήλ 30:13).

9. Εν μέσω της Αιγύπτου θα κτιζόταν θυσιαστήριο για τον Θεό.

«Την ημέρα εκείνη θα υπάρχει μες στην Αίγυπτο ένα θυσιαστήριο για τον Κύριο και μια στήλη ιερή αφιερωμένη σ’ εκείνον κοντά στα σύνορά της» (Ησ.19:19).

10.  Οι Αιγύπτιοι σαν λαός αργότερα θα γνώριζαν τον αληθινό Θεό.

«Την ημέρα εκείνη ένας δρόμος θα υπάρχει από την Αίγυπτο ως την Ασσυρία… θα λατρεύουν τον Κύριο .. και ο Κύριος Σαβαώθ θα πει: ‘Ευλογημένη η Αίγυπτος, ο λαός μου’» (Ησ. 19:23-25).

Εκπληρώθηκαν, άρα γε, όλες αυτές οι λεπτομερείς, θείες προβλέψεις, και κατά πόσον; Ας το εξετάσουμε. Ας θέσουμε τον δάχτυλό μας επί τον ιστορικό "τύπο των ήλων", για να δούμε αν "ούτως έχωσι ταύτα", όπως καλούσε ο απ. Παύλος τους Ιουδαίους της εποχής του, να κάνουν.

1. Είδαμε ότι η αρχαία Αίγυπτος και οι κάτοικοί της ήταν μια φοβερή χώρα, σε διοργάνωση, στρατό, μεγαλείο, πλούτο, εμπόριο, τέχνες, φιλολογία, πολιτισμό, με μια αδιάσπαστη ιστορία 2.500 ετών, και με κατακτήσεις των Φαραώ σε γειτονικά έθνη και χώρες, που έφθαναν μέχρι τη Μεσοποταμία. Το να ’ρθεί κάποιος και να προφητέψει, ή να προβλέψει, ότι αυτή η φοβερή αυτοκρατορία στον κολοφώνα της δύναμής της, θα εξασθενούσε, και θα γινόταν όχι μόνο ανίσχυρο βασίλειο, αλλά «το ποταπώτερον όλων των βασιλείων», το πιο ανίσχυρο όλων, που δεν θα κυριαρχούσε πια στα γειτονικά έθνη, θα έπρεπε το λιγότερο να χαρακτηρισθεί ως παράφρων!

Αλλά εδώ, ακριβώς, βρίσκεται η "θεία παραφροσύνη" κατά τα ανθρώπινα μέτρα, που στην πραγματικότητα είναι η υπέρμετρη και υπέρτατη σοφία, σοφία η οποία συλλαμβάνει "τους σοφούς εν πανουργία αυτών" (Α΄ Κορινθ. 3:19).

Οι ανθρώπινες ασήμαντες προβλέψεις (μαντείες) των μάγων, των επαοιδών και των μάντεων της Αιγύπτου, της Βαβυλώνας, της Ελλάδας και Ρώμης, και γενικά των αρχαίων εθνών, ήταν σύμφωνη με τα γνωστά δεδομένα της εποχής τους, εξυπηρετώντας και κολακεύοντας τους βασιλιάδες, ιερείς και ηγεμόνες. Αναφέρονταν σε σύγχρονα με αυτούς γεγονότα, με ασήμαντες προβλέψεις επεισοδίων ιδιωτών των επόμενων ημερών….κατόπιν αμοιβής.

Οι προφήτες του Ισραήλ, όμως, προφήτευαν πράγματα και γεγονότα κόντρα στην ανθρώπινη δυνατότητα, κόντρα στις ανθρώπινες προβλέψεις, κόντρα στις ανθρώπινες πιθανότητες, κόντρα στο ρεύμα της ιστορίας! Και η εκπλήρωσή τους λάβαινε χώραν μετά από αιώνες! Εδώ βρίσκεται το μυστήριο, το ακατανόητο από άποψη ανθρώπινη, πάντα. Όχι από τη θεία που δρούσε και επενεργούσε σ΄αυτούς τους προφήτες.

Ο Ιεζεκιήλ, λοιπόν, ελαυνόμενος υπό θείου πνεύματος, προφητεύει ότι η Αίγυπτος θα γινόταν ανίσχυρο βασίλειο (Ιεζ. 29: 12-15). Μετά από μια περίοδο αιχμαλωσίας και ερήμωσης σαράντα χρόνων από τον Ναβουχοδονόσορ, το βασίλειο της Αίγυπτου θ’ απόκαθίστατο, θα παρέμενε όμως, ένα ταπεινό βασίλειο, καταφρονεμένο, εξουθενωμένο, χωρίς δύναμη, και χωρίς τη δυνατότητα να εξουσιάζει στα γειτονικά έθνη όπως έκανε στο παρελθόν.

Η ιστορία είναι και πάλι αδιάψευστος μάρτυρας των γεγονότων. Ο Ησαΐας προφήτευσε (8° π.Χ.) ότι κατ’ αρχάς η χώρα θα παραδιδόταν στα χέρια "σκληρών κυρίων" και "βασιλείς σκληροί κυριεύσουσιν αυτήν" (Ησ. 19:4). Πριν απ’ αυτό οι Αιγύπτιοι θα αλληλοσπαράζονταν με εμφύλιο πόλεμο: πόλη εναντίον πόλης, βασίλειο εναντίον βασιλείου, αδελφός κατά του πλησίον του (εδ. 2-4). Πράγματι, από τον Φαραώ Ψαμμήτιχο, ιδρυτή της 26^ης Σαϊτικής Δυναστείας (663-525 π.Χ.), άρχισαν τα ιδιαίτερα προβλήματα της χώρας, καθ’ όσον είχε ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των Αιγυπτίων με στάσεις και συγκρούσεις, όπως προβλέπει ο Ησαΐας (Ησ. 19: 2), και η Αίγυπτος είχε διαιρεθεί σε 12 επαρχίες (κατ’ άλλους σε 36 ή και 42). Μιας απ’ αυτές, κυβερνήτης ήταν ο Φαραώ Ψαμμήτιχος, ο οποίος κατόρθωσε με την μέθοδο τού "διαιρεί και βασίλευε", να στρέψει τη μία επαρχία κατά της άλλης, και να τις καθυποτάξει στον εαυτό του. Έτσι εκπληρώθηκε ο προφητικός λόγος ότι ο Κύριος διεσκέδασε (ανέτρεψε) την βουλήν της Αιγύπτου και την κέρασε "πνεύμα παραφροσύνης" (Ησ. 19: 14), και αυτή θα ενεργούσε ως ο μεθύων και εμών άμα», σαν το μεθυσμένο που κάνει συγχρόνως εμετό.

Στη συνέχεια, ο Ασσύριος βασιλιάς Εσαραδδών (680-669 π.Χ.), καταπίεσε την Αίγυπτο, κατέλαβε την Μέμφιδα, και αιχμαλώτισε Αιγυπτίους, επί Φαραώ Θιρακά. Σ΄ένα ενεπίγραφο μνημείο της Ασσυρίας, βρίσκουμε τα εξής κομπαστικά λόγια του Εσαραδδών: «Το βασιλιά (της Αιγύπτου) τον Ταχάρια (Θιρακά), πέντε φορές τον κάρφωσα με τα βέλη μου και εξουσίασα όλη την χώρα». Το ίδιο καταπιεστικός υπήρξε ο Ασούριος βασιλιάς Σαργών ο Β’ (Ησαΐας 20: 1-5). Ο γνωστός Ασουρμπανιμπάλ, κατέλαβε την πρωτεύουσα Νω-Αμμών (Θήβες) στα 633 π.Χ. Στη συνέχεια, ο Ναβουχοδονόσορ ο σκληρός μονάρχης της Βαβυλώνας, επί 40 χρόνια, εξουσίασε την Αίγυπτο.

Η μετέπειτα καταστροφή των Αιγυπτιακών στρατευμάτων προφητεύθηκε επακριβώς από τον προφήτη Ιερεμία (Ιερεμ. 44: 30, 46: 2-12, 13, 24), και ο Πέρσης βασιλιάς Καμβύσης μετέτρεψε την Αίγυπτο σε περσική σατραπεία. Τον καιρό που γράφτηκε αυτή η προφητεία του Ιερεμία, (6^ος αι. π.Χ.) τίποτα δεν φαινότανε πιο παράξενο από την εκπλήρωσή της. Ο Φαραώ Νεχαώ τόλμησε και πολέμησε εναντίον του Ναβουχοδονόσορ στη μάχη της Χαρκεμίς το 605 π.Χ., αλλά ηττήθηκε. Αλλά, αν μπορούσε ο Αιγύπτιος Φαραώ να φιλονικεί και να πολεμά με τους Ασσύριους και Βαβυλώνιους μονάρχες κοντά στα εδάφη τους, φαινόταν εντελώς απίθανο η Αίγυπτος να ταπεινωθεί έτσι, και να μη ξανασηκώσει κεφάλι ποτέ. Η προφητεία έλεγε ότι θα ελαττώνονταν οι Αιγύπτιοι, θα ξέπεφταν σιγά-σιγά. Όχι με απότομη καταστροφή (όπως π.Χ. έγινε με την Νινευή, ή τη Βαβυλώνα) αλλά βαθμιαία.

Και πάλι, η ιστορία σε συνδυασμό με την αρχαιολογική μαρτυρία, είναι αδιάψευστοι μάρτυρες των μετέπειτα γεγονότων, στην ιστορία της Αιγύπτου.

Μετά τον Ναβουχοδονόσορ, αφού είχε ελαττωθεί η δύναμη της Αιγύπτου, αυτή κατακτήθηκε από τους Πέρσες και συγκεκριμένα όπως είπαμε από τον Καμβύση στα 525 π.Χ.

Μετά από μια μικρή περίοδο ανεξαρτησίας, οι Πέρσες και πάλι καθυπέταξαν την Αίγυπτο. Μετά την πτώση της Περσικής Αυτοκρατορίας, στην χώρα, μετά τον Μέγα Αλέξανδρο που την κατέλαβε και έκτισε την Αλεξάνδρεια, εγκαταστάθηκε το ελληνικό βασίλειο των Πτολεμαίων από τον Πτολεμαίο τον Λάγου το 323, το οποίο παρέμεινε μέχρι το 31 π.Χ., οπότε οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την Αίγυπτο. Από τα έτη 31 π.Χ.-381 μ.Χ., κυριάρχησαν οι Ρωμαίοι, από το 382-640 μ.Χ. οι Βυζαντινοί, από το 641-1516 οι Άραβες και οι Μαμελούκοι, από το 1517 και εντεύθεν, οι Σουλτάνοι Τούρκοι. Αργότερα, ο Ναπολέων, εισέβαλε στα 1798, για ν’ ακολουθήσουν οι Άγγλοι το 1880 μέχρι το 1922, και να φτάσουμε έτσι στους καιρούς της σύγχρονης Αίγυπτου.

Είναι τώρα, ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι, μετά το θάνατο της Κλεοπάτρας, στα χρόνια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας, η Αίγυπτος έγινε ρωμαϊκή επαρχία. Αλλά ακόμα διατηρούσε την ισχύ της την οικονομική, γιατί από την επαρχία αυτή εξαρτιόταν η τροφοδοσία της Ρώμης για πολλούς αιώνες. Στη διάρκεια όμως, της ύστερης Ρωμαϊκής περιόδου, και της Βυζαντινής, υπήρξε μεγάλη εξαθλίωση του πληθυσμού της, και σιτοδείες, όπως αποκαλύπτουν διάφοροι πάπυροι αυτής της περιόδου.

Τον 4° μ.Χ. η Αίγυπτος ήταν σε μεγάλη παρακμή γιατί η παραγωγή της χώρας είχε φτάσει στο σημείο που δε μπορούσε να διαθρέψει ούτε τον ίδιο τον πληθυσμό της. Ο πληθυσμός έφθασε σε τέτοια απόγνωση, ώστε να δεχθεί αργότερα τους Άραβες για σωτήρες του!

Υπάρχει άραγε, πραγματικά, καμιά άλλη καλύτερη εκπλήρωση της θείας προφητείας για την εξάλειψη του μεγαλείου και τη βαθμιαία εξασθένιση της αρχαίας Αίγυπτου; Θα δούμε παρακάτω, τι συνέβη και στις τέχνες και στον πολιτισμό της.

          2. Αλλά η προφητεία, δεν αρκείται σε γενικές εκφορές ή σε γενικόλογες και αόριστες κρίσεις, όπως θα ισχυρίζονταν κάποιοι. Μπαίνει σε λεπτομέρειες εκπληκτικές! Ο προφήτης προέβλεψε, ότι ναι μεν, θα παρέμενε η Αίγυπτος σαν χώρα, ναι μεν, θα εξακολουθούσαν να υπάρχουν Αιγύπτιοι σαν λαός (δεν θα εξαφανιζόταν), δεν θα είχαν όμως τη δύναμη και το μεγαλείο που είχαν, αλλά και ο ηγεμόνας τους, δεν θα ήταν γηγενής! Θα την κατέστρεφαν ξένοι και θα την κυβερνούσαν ξένοι άρχοντες. Η θεία εξαγγελία ήταν σαφής. «Δε θα υπάρχει πια άρχων από την γη της Αιγύπτου» (Ιεζ. 30: 13). Τώρα, όποιος αμφιβάλλει αν έγιναν τα πράγματα έτσι, δεν έχει παρά να εξετάσει τις αδιάψευστες δέλτους της Ιστορίας. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, η Αίγυπτος εξακολούθησε μετά τον Ναβουχοδονόσορ, τους Πέρσες, τους Πτολεμαίους κ.λπ. να υπάρχει συνεχώς και μέχρι τις ημέρες μας, χωρίς όμως κάποιος άρχοντάς της να είναι γηγενής, Αιγύπτιος, καταγόμενος από τους απογόνους των Φαραώ της αρχαίας Αιγύπτου!

Από τη χώρα πέρασαν και την κατέκτησαν, Ασσύριοι, Βαβυλώνιοι, Πέρσες, Έλληνες, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Άραβες, Τούρκοι, Γάλλοι, Άγγλοι, που τη διακυβέρνησαν με δικούς τους άρχοντες-όχι γηγενείς Αιγύπτιους. Ο τελευταίος βασιλιάς τους ο Φαρούκ, απόγονος του Μωχάμαντ Άλη (1905), που ανέλαβε ως πασάς τη διακυβέρνηση της χώρας το 1936μ.Χ., ήταν αλβανικής καταγωγής! Δεν είναι εκπληκτικό κι αυτό;

          3. Η περίπτωση βαθμιαίας εξασθένισης της αρχαίας Αιγύπτου ήταν μια απίθανη-πιθανότης. Τι θα γινότανε όμως με το εμπόριό της, και με την οικονομική ευμάρεια που είχε μέσω του μεγάλου ποταμού της, του Νείλου;

Είναι γνωστόν ότι ο Νείλος -ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς της υφηλίου-, στα αρχαία χρόνια όταν ξεχείλιζε, με την πλούσια λάσπη του στους γύρω αγρούς, καθιστούσε την Αίγυπτο μια από τις πιο γόνιμες χώρες του κόσμου. Οι Αιγύπτιοι είχαν ένα καλά οργανωμένο σύστημα διωρύγων που έφερνε νερό από το Νείλο σ’ όλη τη διάρκεια του έτους, και άρδευε τα χωράφια σ’ όλη τη χώρα ώστε να έχουν πάντοτε άφθονες σοδειές. Ακόμα, όταν υπήρχαν σιτοδείες τα γειτονικά έθνη κατέφευγαν στην Αίγυπτο για εξεύρεση τροφής (Γενεσ. 41: 46 επ, 42: 1-6).

Στα αρχαία χρόνια και μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο ο ποταμός ήταν περίφημος για τις επτά διακλαδώσεις του. Ο Ηρόδοτος μιλούσε για 5 φυσικά και 2 τεχνητά στόματα, τη Δαμιέττα και τη Ροζέττα. Μέχρι και την εποχή του Καίσαρος Αυγούστου (1^ος αι. π.Χ.) η Αίγυπτος, θεωρούνταν ο "σιτοβολώνας του κόσμου". Και μέχρι που οι Άραβες την κατέκτησαν στα 638 μ.Χ., αυτή εξακολούθησε να είναι πλούσια χώρα, χάρις στον Νείλο, τον μεγάλο ποταμό και τις σιτοπρομήθειές της, και τις σοδειές της.

Τώρα, όμως, οι προφητείες προέβλεπαν τη βαθμιαία ξήρανση του ποταμού, την εξάλειψη των υδάτων, και ότι οι διώρυγες, θα άδειαζαν και θα ξεραίνονταν (Ησαΐας 19: 5-6). Τα νερά των θαλασσών της προφητείας είναι τα νερά του Νείλου. Έτσι τα ονόμαζαν οι Αιγύπτιοι και άλλοι αρχαίοι συγγραφείς. Ο Όμηρος π.χ. ονομάζει ‘ωκεανό’ τον Νείλο.

Αυτό το σημείο, άρχισε να εκπληρώνεται μετά τον 7° αι. μ.Χ., γιατί μετά την Μουσουλμανική κατάκτηση της Αιγύπτου από τους Άραβες, οι διώρυγες σιγά-σιγά παραμελήθηκαν και επιχωματώθηκαν. Το ένα τρίτο του εισοδήματος της Αιγύπτου θα έπρεπε να ξοδευόταν για να καθαρίζονται οι διώρυγες από τις λάσπες που κατέβαζε ο ποταμός, και να διευθετούνται τα αναχώματα. Ακόμα και σήμερα, ο Νείλος, δεν φέρνει όσο νερό έφερνε άλλοτε, και το σύστημα άρδευσης δεν λειτουργεί όπως λειτουργούσε στα αρχαία χρόνια, τότε που υπήρχαν πολλές διώρυγες. Η προφητεία και πάλι εκπληρώθηκε στο πλήρες εκπληκτικά!!

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι, οι όποιες σύγχρονες προσπάθειες για τεχνολογικές αρδεύσεις, δεν έχουν να κάνουν με τις λεπτομέρειες της αρχαίας προφητείας που αναφέρονται σ’ εκείνο το αρχαίο Φαραωνικό σύστημα και στα μετέπειτα χρόνια. Άλλωστε, δεν αναγράφεται ότι αυτή η κατάσταση θα διατηρηθεί μονίμως και πάντοτε στην Αίγυπτο.

4. Στα αρχαία χρόνια κατά μήκος της όχθης του ποταμού Νείλου και των διωρύγων του, φύτρωναν με αφθονία ποώδη φυτά, πάπυροι και βούρλα. Η επεξεργασία και η βιοτεχνία αυτών των φυτών από τους αρχαίους Αιγύπτιους είναι γνωστή, ώστε να μη χρειάζεται να αναφερθούμε εδώ σε λεπτομέρειες. Αυτά τα φυτά χρησιμοποιούνταν απ’ τους φτωχούς και ως τροφή, και ως καύσιμη ύλη. Αν για κάτι είναι γνωστή η αρχαία Αίγυπτος, είναι για την επεξεργασία του πάπυρου ώστε να γίνεται κατάλληλος για ρουχισμό και γραφική ύλη. Η οικονομική της ευμάρεια στηριζόταν και στην παραγωγή και επεξεργασία του πάπυρου και των βούρλων, και στην εξαγωγή τους, όπως μας πληροφορεί ο αρχαίος Πλίνιος ο πρεσβύτερος (23-79 π.Χ.). Μια αρχαία επιγραφή μιλάει για μια Αιγύπτια βασίλισσα και την χαρακτηρίζει ως «βασίλισσα της γης του πάπυρου και του λωτού». Ο λωτός ήταν σύμβολο της Άνω Αιγύπτου και ο πάπυρος της Κάτω Αιγύπτου.

Η προφητεία του Ησαΐα (19: 6) προέλεγε ότι «ο πάπυρος και τα καλάμια-φυτά, τα σπαρτά γύρω από το Νείλο (κάλαμος και πάπυρος Ο’) θα μαραινόταν». Και αυτό έγινε σιγά-σιγά, στους μετέπειτα αιώνες και μέχρι σήμερα. Σήμερα από το Νείλο απουσιάζουν κατά μήκος της όχθης του, τα άφθονα καλάμια, οι πάπυροι, οι θάμνοι και τα σπαρτά μ’ έναν εμφανή τρόπο. Σύμπτωση;

5. Η αλιεία της αρχαίας Αιγύπτου ήταν και αυτή μια βασική οικονομική της μονάδα. Η αλιεία της ήταν μεγάλη και εκτεταμένη, ιδιαίτερα βέβαια, στο Νείλο (πρβλ. Αριθμ. 11: 5). Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της διατρεφόταν από τα ψάρια του Νείλου, και από το εμπόριο της αλιείας. Έχουν ανακαλυφθεί παραστάσεις που δείχνουν τους Αιγυπτίους να επιδίδονται στην αλιεία με δίχτυα. Η προφητεία του Ησαΐα προέβλεπε ότι η "αλιεία θα νεκρωνόταν" (Ησ. 19: 8). Έγινε άραγε αυτό και πότε; Έγινε, αλλά βαθμιαία και μετά από πολλά χρόνια.

Στη Ρωμαϊκή εποχή, η αλιεία της Αιγύπτου δεν ήταν περιορισμένη αλλά ήταν ακόμη αποδοτική, όπως μας πληροφορεί ο ιστορικός Διόδωρος ο Σικελιώτης (90-30 π.Χ.). Αλλά στα μετέπειτα χρόνια, σιγά-σιγά, περιορίστηκε. Οι κάτοικοί της δεν ασχολούνται συστηματικά με την αλιεία ψαριών του Νείλου, όπως έκαναν στα παλιά χρόνια.

Εδώ και δεκάδες χρόνια, η αλιεία της δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία, και τα ψάρια του ποταμού Νείλου έχουν λιγοστέψει. Το εμπόριο της αλιείας ψαριών έχει εκφυλιστεί…

Ακόμα μια λεπτομέρεια της προφητείας που εκπληρώθηκε!

6. Είναι γνωστό ότι η χειροτεχνία και α χειροποίητα υφαντά, τα λινά, τα μεταξωτά και ήταν μεγάλης σημασίας και αξίας στην Αίγυπτο. Οι τέχνες της και οι βιοτεχνίες της ήταν οι κύριες δόξες της. Η Αίγυπτος εξήγε λινά στην Αραβία και στην Ινδία.

Ο Πλίνιος μας πληροφορεί ότι, αυτού του είδους προϊόντα της Αιγύπτου ήταν πολύ ανώτερα από οποιωνδήποτε άλλων χωρών. Ο Ιούλιος Λούπος (Julius Lupus), που πέθανε ενόσω ήταν ακόμη Κυβερνήτης της Αιγύπτου, είχε στην κατοχή του υφαντά που το κάθε νήμα τους είχε 150 κλωστές. Σύμφωνα με τον Πλίνιο, στις ημέρες του, οι Ρόδιοι, διατηρούσαν στο ναό της Αθηνάς, μία στολή που τους την είχε προσφέρει ο βασιλιάς της Αιγύπτου Άμασις, και που τα νήματά της ήταν φτιαγμένα από 365 ψιλές κλωστές. Σ’ άλλους χειροτεχνικούς κλάδους ήσαν επίσης ξακουσμένοι Αιγύπτιοι. Την χρυσοχοΐα, την μεταλλοτεχνική, τη ζωγραφική, τη βαφή υλικών και ενδυμάτων, την υαλουργία, την ξυλουργική, την αγγειοπλαστική κ.άλλ. Και η γεωργία τους ήταν φημισμένη πολύ, καθώς και οι τεχνικές τους για την μηχανική, την ναυπηγική, την αρχιτεκτονική και γλυπτική, και είναι περιττό να μιλήσουμε γι’ αυτές. Έξοχα δείγματά τους υπάρχουν μέχρι σήμερα στα μουσεία που προκαλούν το θαυμασμό.

Αλλά, η προφητεία προέλεγε ότι οι κολώνες αυτές, οι οικονομικοί στύλοι του κράτους, θα έσπαγαν και οι εργάτες θα ‘ρχονταν σε απόγνωση από έλλειψη εργασίας. Οι υφαντές της θα συντριφτούν, όπως και αυτοί που εργαζόταν στον αργαλειό, λευκά υφάσματα.        

Δε θα γινόταν καμιά εργασία είτε μεγάλη είτε μικρή. Επί χρόνια μετά την προφητεία, μέχρι τη χριστιανική εποχή, τίποτε δε φαινότανε ν’ αλλάζει σ’ όλους τους παραπάνω τομείς. Μετά τη χριστιανική όμως εποχή, στην εποχή των Αράβων και των Τούρκων, επήλθε μια ραγδαία παρακμή. Η παρακμή αυτή είναι ακόμα πιο εμφανής στα νεότερα χρόνια σε σχέση με το μεγαλείο της αρχαιότητας.

7. Η αρχαία πόλη της Αιγύπτου η Νώ ή Νω-Αμμών, γνωστή και ως ‘Θήβες’ ήταν πρωτεύουσα της Άνω Αιγύπτου, μια από τις πιο μεγαλοπρεπείς πόλεις του αρχαίου κόσμου, και κέντρο πνευματικής ζωής. Οι Ναοί της στο Λουξόρ και Καρνάκ, μαζί με τα κτήριά της, προκαλούν τον θαυμασμό ακόμη και τώρα, που βρίσκονται σε ερείπια. Κολοσσιαία αγάλματα και μνημεία των Φαραώ, ύψους 20 μ., όπως αυτό του Αμενχοτέπ Γ, σώζονται μέχρι σήμερα. Ο Όμηρος τη μνημονεύει ως «εκατοντάμπυλη» πόλη. Τόσο μεγάλη ήταν, που καταλάμβανε και τις δύο όχθες του Νείλου, εκεί που ήταν κτισμένη. Τα οικοδομήματα του ναού του Καρνάκ θεωρούνται το μεγαλύτερο στο υπόστυλο οικοδόμημα που χτίστηκε ποτέ!

Αλλά, ο προφήτης Ιεζεκιήλ που ήταν σύγχρονος του Βαβυλώνιου Ναβουχοδονόσορ, προέβλεψε ότι το μέλλον της πόλης θα ήταν δυσοίωνο, ότι ο πληθυσμός της, θα εξαφανιζόταν και η ίδια η πόλη θα διασπαραζόταν και θα εκπορθούνταν με ρήγματα. Τι συνέβη;

Οι ιστορικές πηγές μάς πληροφορούν ότι, πράγματι η πόλη δέχθηκε ισχυρά πλήγματα από το χέρι του Πέρση βασιλιά Καμβύση. Το 525 π.Χ. ο Καμβύσης εισέβαλε στην Αίγυπτο και σφυροκόπησε την πόλη. Έφερε τόση καταστροφή σ αυτήν, που μόνον ένας μανιακός θα μπορούσε να είχε προκαλέσει. Ο λόγος ήταν ότι, ύστερα από μια αποτυχημένη επιχείρηση ενάντια στην Αιθιοπία, όπου έχασε πολλούς άντρες από την πείνα και την κακουχία, κατελήφθη από εκδικητική μανία και ξέσπασε πάνω στην Αίγυπτο και ιδιαίτερα στις Θήβες. Έκαψε τους μεγαλοπρεπείς ναούς της, συνέτριψε τα τεράστια αγάλματα των θεών και των Φαραώ, και ανέσκαψε τους βασιλικούς τάφους. Βέβαια, η πόλη αργότερα, ανένηψε από τις φοβερές πληγές της, αλλά παρέμεινε ανάπηρη. Δεν απέκτησε ποτέ την παλιά της λαμπρότητα και αίγλη.

Στις αρχές του 1^ου π.Χ. αιώνα, εξακολουθούσε να είναι μια πλούσια πόλη, αλλά ο Πτολεμαίος ο Ευεργέτης, παππούς της Κλεοπάτρας, μετά από τριετή πολιορκία, την κατέλαβε και την ισοπέδωσε στην κυριολεξία, εκπληρώνοντας έτσι, εν αγνοία του, τις λεπτομέρειες της θείας προφητείας...

Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης γύρω στο 50 π.Χ. που είδε την πόλη, θαύμαζε ακόμη την οχύρωσή της και το αρχαίο μεγαλείο της. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του, η περίμετρός της, ήταν 134 μίλια, τα τείχη της 24 πόδια πλάτος, και 66 ύψος. Ο Στράβων ο γεωγράφος που είδε τις Θήβες το 25 π.Χ., αναφέρει ότι η πόλη ήταν μοιρασμένη σε πολλά χωριά-συγκροτήματα, μοιρασμένη και ασύνδετη. Τα ερείπιά της μέχρι σήμερα κατανέμονται σε εννέα συγκροτήματα,-μια διασπαρμένη πόλη.

Τα ανάκτορα και οι ναοί της κομματιάστηκαν. Εξ’ αιτίας ενός διατάγματος του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Θεοδοσίου (γ. 380 μ.Χ.), πολλές παραστάσεις και επιγραφές Φαραωνικές, καταστράφηκαν. Την καταστροφή αργότερα επιδείνωσαν οι πλημμύρες του Νείλου.

Και πάλι η προφητεία βγήκε αληθινή πέρα για πέρα στο διάβα των αιώνων...

8. Ενώ    τη Νω (Θήβες) την ανέμενε η οριστική εξαφάνιση του πληθυσμού της και ο διασπαραγμός της πόλης, η τύχη της Μέμφιδας (= πύλη του αγαθού) ή Νωφ, πρωτεύουσας της Κάτω Αιγύπτου από αρχαιότατα χρόνια, και ιδιαίτερα επί 12^ης και 15^ης δυναστείας, προδιαγράφτηκε διαφορετική.

Η Μέμφις (ή Πά-νουφ ή Μενεφέρ) θρυλούν ότι οικοδομήθηκε από τον πρώτο Φαραώ τον Μένη, κι έγινε η πόλη με νόμους για τη λατρεία των θεών στους ναούς.

Ο προφητικός κάλαμος κατέγραψε ότι "θα καταστρεφόταν τα ξόανα και θα εξαλείφονταν τα είδωλα" της πόλης (Ιεζεκ. 30:13). Από την αρχαιότητα, είναι γνωστό ότι το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της πόλης ήταν οι μεγαλοπρεπείς ναοί της. Οι μάγοι και το ιερατείο της Αιγύπτου ήταν πασίγνωστοι στον αρχαίο κόσμο, όπως και τα είδωλα των θεών της. Ήταν στην κυριολεξία μια "κατείδωλος πόλις". Ο αιγυπτιολόγος Μπρούγκς την χαρακτηρίζει ως τη "μεγάλη πόλη ναών της Αιγύπτου.[4]

Ο αληθινός Θεός, ο ζων και δρων Θεός της Βίβλου, έκρινε και κατέκρινε το κύριο χαρακτηριστικό της: την ειδωλολατρία των κατοίκων, και τη χρήση ξοάνων, αγαλμάτων και ειδώλων. Και αποφάσισε την ολοσχερή καταστροφή-εξάλειψή τους. "Και σεισθήσεται τα χειροποίητα Αιγύπτου από προσώπου αυτού" έγραψε και ο Ησαΐας (19: 1, 2, Ο΄).

Τώρα, το αξιοπερίεργο στην όλη ιστορία είναι, ότι, ενώ προβλέφθηκε η καταστροφή των Θηβών, δεν προβλέφθηκε ούτε προφητεύτηκε η εξαφάνιση των ναών και των ειδώλων της. Κι έτσι κι έγινε. Έτσι είναι μέχρι σήμερα. Κι απ’ την άλλη: δεν προβλέφτηκε μόνο καταστροφή της Μέμφιδας αλλά και η καταστροφή και η εξαφάνιση των ειδώλων της. Και έτσι κι έγινε. Έτσι είναι μέχρι σήμερα.

Οι πληροφορίες που έχουμε από την ιστορία, είναι ότι, ο Καμβύσης, κατέλαβε και κατέστρεψε την πόλη. Αργότερα στη Ρωμαϊκή εποχή, τα ανάκτορά της είχαν εγκαταλειφθεί. Επί Θεοδοσίου του Μεγάλου, οι ναοί κατεδαφίστηκαν. Οι Άραβες αργότερα, έκτισαν το Κάιρο από τα υλικά της Μέμφιδας κι έτσι η πόλη κατεστράφη τελείως. Τόσο πολύ κατεστράφηκε, που μέχρι τον 19° αιώνα αμφισβητούνταν η ακριβής τοποθεσία της. Ωστόσο, το αξιοπερίεργο είναι ότι, αν εξαιρέσουμε κάποια σπασμένα ή γκρεμισμένα θραύσματα γλυπτών, όπως οι κολοσσοί του Ραμσή του Β΄, τα είδωλα και τα ξόανα της πόλης έχουν εξαφανιστεί απ’ αυτήν μ’ έναν θεαματικό τρόπο! Οι υπερμεγέθεις κολοσσιαίων διαστάσεων ναοί, με τα αγάλματα θεών και τις διάφορες παραστάσεις, έχουν εξαφανιστεί από την Μέμφιδα. Η πόλη έγινε αντικείμενο κατάπληξης χωρίς κάτοικο (Ιερεμ. 46:19).

Εύλογα μετά απ’ αυτά, προκύπτει το ερώτημα: Είναι τυχαίο ότι οι Θήβες έχουν διατηρήσει όλα τα είδωλα θεών και τους ναούς, ενώ η Μέμφις δεν έχει διατηρήσει τα είδωλά της και τα ξόανα που λάτρευε το ιερατείο και οι Αιγύπτιοι επί εκατοντάδες χρόνια;

Πως, συνέβη ώστε, οι προφητείες για τις δύο αυτές πόλεις να μην αναστραφούν; Πως έγινε, δηλαδή, να μην είναι η πόλη των Θηβών, όπου θα καταστρέφονταν τα είδωλα, και η Μέμφις που θα διατηρείτο, άλλα θα κομματιάζονταν; Γιατί να διαλεχτεί ανάμεσα σε όλες τις ερημωμένες πόλεις της Αιγύπτου, η Μέμφις, για να εξαλειφθούν μόνο απ’ αυτήν τα είδωλά της; Είναι απλή σύμπτωση, ή ήταν άγρυπνη, η φοβερή θεία κρίση και πρόρρηση εναντίον των ειδώλων και της ειδωλολατρίας, που εξουθενώνει τον άνθρωπο και τον καθιστώ έρμαιο άλλων;

          9. Ένα ακόμα σημείο της προφητείας του Ησαΐα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το βλέμμα του προφήτη προχωράει βαθιά στους ελληνιστικούς χρόνους. Ο Ησαΐας αναφέρει ότι "Εκείνη την ημέρα θα υπάρχουν πέντε πόλεις στη γη της Αιγύπτου που θα μιλούν τη γλώσσα της Χαναάν... θα υπάρχει θυσιαστήριο για τον Κύριο στο μέσο της γης της Αιγύπτου και στήλη για τον Κύριο στο όριό της" (Ησ: 19: 18-19). Πράγματι_, είναι γνωστό ότι πριν την Βαβυλωνία αιχμαλωσία και την απελευθέρωση των Ιουδαίων απ’ την Βαβυλώνα το 537 μ.Χ. με διάταγμα του Κύρου, μετά την καταστροφή κυρίως της Ιερουσαλήμ, πολλοί Ιουδαίοι εγκαταστάθηκαν στην Αίγυπτο. Ο Ιερεμίας ο προφήτης, παρά τη θέλησή του υποχρεώθηκε να κατεβεί μαζί τους (Ιερεμ. 41:1-3, 42: 9 επ., 43:7, 44:1).

Στην Αλεξάνδρεια επικρατούσε το Ιουδαϊκό στοιχείο. Στην Ηλιούπολη (Αχέρες) κτίστηκε επί αρχιερέα Ονία IV, από τους Ιουδαίους ναός κατά το πρότυπο του ναού της Ιερουσαλήμ (149 π.Χ.) για να γίνει κέντρο λατρείας των Ιουδαίων της Αιγύπτου. Σ’ αυτό προφανώς αναφέρεται ως "θυσιαστήριο του Κυρίου", ο Ησαΐας 19: 19, στο μέσον του Αιγυπτιακού Δέλτα, το οποίο παρέμεινε μέχρι το 71 μ.Χ. οπότε κεταστράφη με εντολή του Βεσπασιανού.[5] Και η ‘γλώσσα της Χαναάν’, είναι η Ιουδαϊκή γλώσσα που μιλούσαν οι Ιουδαίοι της διασποράς σε αιγυπτιακές πόλεις. Οι πέντε πόλεις που αναφέρονται, προφανώς είναι, η Λεοντόπολις, η Ηλιούπολις, η Μομφώ, η Μιγδήλ και η Δάφνη αν και, σύμφωνα με ορισμένους ερμηνευτές, ο αριθμός πέντε δεν είναι αναγκαίο να αναφέρεται σε 5 συγκεκριμένες πόλεις. Μπορεί να έχει μεταφορική έννοια. Σημασία εδώ έχει ότι, σύμφωνα με την προφητεία θα υπήρχε κέντρο λατρείας του αληθινού Θεού, όπως και έγινε.[6]

10. Τέλος, ακόμα ένα άλλο σημείο δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο.

Η προφητεία (Ησ. 19: 23-25), προέβλεπε ότι μετά την πρώτη τιμωρία της Αιγυπτιακής υπερηφανίας, θα ερχόταν καιρός, που οι Αιγύπτιοι, σαν λαός και σαν άτομα, θα σωζόταν από ένα "μεγάλο σωτήρα" (Ησ. 19: 20). Ποιος υπονοείται από τον προφήτη; Αυτός προφανώς, δεν μπορεί να είναι ο Μέγας Αλέξανδρος όπως υπέθεσαν μερικοί. Κανένας άλλος δε θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί έτσι, εκτός από τον Μεσσία, ο οποίος θα συμφιλίωνε τους λαούς με την υπέρ πάντων απολυτρωτική του θυσία (πρβλ. και Ησ. 11:1 επ.). Πιο μπροστά βέβαια, μετά την πτώση της Βαβυλώνας, αρκετοί εξόριστοι διεσπαρμένοι Ιουδαίοι από την Ασσυρία, την Αίγυπτο και Βαβυλώνα, επανήλθαν στην υποσχεμένη γη της Ιουδαίας, ιδιαίτερα μετά το 537μ.Χ., δηλ. μετά το περίφημο διάταγμα του Κύρου περί αποκαταστάσεως και απελευθερώσεως των Ιουδαίων και άλλων λαών (πρβλ. Ησ.11:11).

Τον καιρό της εμφάνισης του Ιησού Χριστού, οι Εβραίοι ήταν διεσπαρμένοι σε τρία κυρίως μέρη: στην Παλαιστίνη, την Αίγυπτο και την Μεσοποταμία (Ασσυρία). Τα μέρη αυτά συνδεόταν μεταξύ τους με δημόσιους δρόμους (Ησ. 19: 23). Έτσι, ο Ισραήλ, εμφανιζόταν σαν τρίπτυχο έθνος. Αυτές οι περιοχές δέχθηκαν πρώτες το χριστιανικό μήνυμα του Μεσσία, και Ιουδαίοι και εθνικοί απ’ τις περιοχές αυτές έγιναν Χριστιανοί. Στην Πεντηκοστή του 33μ.Χ., Ιουδαίοι και προσήλυτοι από την Αίγυπτο ήρθαν στην Ιερουσαλήμ (βλ. Πράξεις 2:10, πρβλ. και Εφεσ. 2:14, 19). Όπως σωστά παρατήρησε ο Τσαρλς Ερντμαν (Ch. Erdman): "Δεν μπορεί να βρεθεί πιο έξοχο χωρίο αναφερόμενο στον ευαγγελισμό του ευαγγελίου σ’ όλες τις προφητείες της Π.Δ.".[7] Έτσι εκπληρώθηκαν τα λόγια του προφήτη. "Εκείνη την ημέρα θα υπάρξει λεωφόρος από την Αίγυπτο προς την Ασσυρία και η Ασσυρία θα έρθει στην Αίγυπτο... Εκείνη την ημέρα ο Ισραήλ θα γίνει ο τρίτος μαζί με την Αίγυπτο και με την Ασσυρία... ο Γιαχβέ θα τους ευλογήσει λέγοντας: Ευλογημένος να είναι ο λαός μου, η Αίγυπτος, και το έργο των χεριών μου, η Ασσυρία και η κληρονομιά μου ο Ισραήλ" ,[8] και αυτό, σε αρμονία με προγενέστερη προφητεία του: "Και πολλοί λαοί θα πάνε και θα πουν: Ελάτε να ανεβούμε στο βουνό του Κυρίου, στον οίκο του Θεού του Ιακώβ και αυτός θα μας διδάξει τις οδούς του... και θα σφυρηλατήσουν τα σπαθιά τους για υνία και τις λόγχες τους για δρεπάνια" (Ησαΐας 2:1-5). Έτσι, το 19° κεφάλαιο του Ησαΐα (σε συνδυασμό με τις προφητείες του Ιεζεκιήλ), είναι ένα εκπληκτικό μνημείο προφητικού λόγου, αφού οι λεπτομέρειές του εκπληρώθηκαν αιώνες μετά από την πρόβλεψη και την καταγραφή τους από τον Ησαΐα το γιο του Αμώς.

Από τις προφητείες της Π.Δ., παρατηρεί ο John Urguhart,[9] σε καμιά χώρα δεν υπήρξε πιο εκπληκτική εκπλήρωση προφητείας, απ’ αυτήν της Αιγύπτου.

Τόσο καταπληκτικό είναι το περιεχόμενο αυτού του κεφαλαίου, που, οι κριτικοί της Βίβλου, παρόλον που το κεφάλαιο ανήκει στον λεγόμενο κατ’ αυτούς Πρωτο-Ησαΐα (Ησ. 1-39), που τα λόγια του αναγνωρίζουν ως αυθεντικά λόγια και τις προφητείες του ως προερχόμενες από τον κάλαμο του προφήτη του 8^ου π.Χ. αιώνα Ησαΐα, ωστόσο, αυτό, και μερικά άλλα που τους προβληματίζουν έντονα και τους ενοχλούν τρομερά, ισχυρίζονται ότι γράφτηκαν από έναν άγνωστο Ιουδαίο που έζησε τον 3° ή 2° αι. π.Χ.!

Ωστόσο, τι έχουν να αντιτείνουν οι αρνητικοί κριτικοί στο γεγονός ότι, το κεφάλαιο υπήρχε στην αρχαία μετάφραση των Ο΄ (280-150 π.Χ.), και υπάρχει στα 2 πλήρη χειρόγραφα του Ησαΐα του Κουμράν, που χρονολογούνται από το 2° π.Χ. αιώνα; Πώς, και πότε, πρόλαβαν αυτά τα κεφάλαια, άγνωστοι Ιουδαίοι να τα παρεμβάλουν στο βιβλίο του Ησαΐα, και μάλιστα, χωρίς να το αντιληφθούν όλοι οι μεταγενέστεροι (Σοφία Σειράχ,[10] Ιώσηπος, Φαρισαίοι, Σαδδουκαίοι, Εσσαίοι, Ιησούς Χριστός, απόστολοι), ώστε να τα θεωρούν όλα αυτά ενιαίο βιβλίο, αποδιδόμενο στον Ησαΐα τον προφήτη;

Και τι έχουν να πουν, για το πλήθος των προφητικών λεπτομερειών που, όπως είδαμε, εκπληρώθηκαν αιώνες μετά Χριστόν;

Δεν γίνεται αντιληπτή εδώ και πάλι, η θεία σοφία που ‘συλλαμβάνει τους σοφούς εν τη πανουργία των και μωραίνει την κατά κόσμον σοφία τους;’.

Εδώ, τα κείμενα βοούν δυνατά, ότι μέσω των προφητών του Ισραήλ, μίλησε ο «Κύριος της ιστορίας», ο ζων και δρων Θεός, και όχι απλοί άνθρωποι με υποβολιμαία, πλαστά κείμενα και ασαφή μηνύματα. Η ιστορία, η γη και τα μνημεία, για ακόμη μια φορά, παραμένουν αδιάψευστοι μάρτυρες της θείας αποκάλυψης! Ο έχων οφθαλμούς βλεπέτω….

 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ